É tan modesta que aínda se pon colorada cando lle piden un autógrafo; o seu disco é unha pequena marabilla; e ela non se explica como lle chegou o éxito
11 ago 2008 . Actualizado a las 11:21 h.«Ai alá, na flor dos meus anos, ai fun anos sacrificada, ai sufrín penas, sufrín males, ai, ai, o que eu levo pasado». Hai moito de autobiográfico nesta primeira estrofa de Na flor dos meus anos, o título da canción que pon nome ao primeiro disco de Carmen Pérez Navasal (Sanguiñeda, Mos, 1925). Fran Alonso comparou a voz da Señora Carmen á dor de Edith Piaf, «que nos conmove, que nos desacouga». E dixo ben.
-No barrio de Monte, aquí, en Sanguiñeda, aínda é «Carmiña»...
-Son. Quen me puxo Señora Carmen foi Uxía Senlle. No grupo Malvela había tres Carmen, e como son a maior...
-¿E como foi iso de facer de Carmiña a Señora Carmen e gravar un disco?
-Non ten explicación, a min díxomo Uxía [sentada debaixo da viña, fálalle ao seu neto: «¡Julito, vai arriba á galería e tráeme unha chaqueta!». Aínda que vai calor, Carmen explica: «É que estou tratando a columna, convenme». E segue coa resposta]: Eu díxenlle que non, que non me parecía ben polas compañeiras do grupo, parecía, non sei...
-Para entendernos, que non quería destacar máis que o resto...
-Non, non quería. Despois pensei que gravar grava calquera, pero que o peor era presentar o disco. Estaba alí Segundo Grandío [coprodutor do disco e ex membro de Siniestro Total] e dixo: «Vostede non se preocupe, o disco gravámolo e botámolo a andar». ¡Pero non foi como dixeron! [Ri].
-E despois de gravar, tocoulle presentar...
-Claro. Entón pregunteille a Segundo: «¿Ti que dixeches?» E el díxo: «Bueno, muller, vostede tamén non esquece nada». E respondinlle: «Se me esquecera, tamén me esquecían as cancións, entón estaba perdida».
-O caso é que a liaron...
-Porque o defecto que teño eu é malo: non sei dicir que non.
-Pois o éxito está, vende...
-A min non me din o que se vendeu [ri]. Non sei se gusta, se non, pero todos me saúdan. Supoño que gusta porque ten o disco, un deuvedé e un libriño cos meus pasados.
-Un pasado que ten moito que contar, nada doado...
-Ten... ¡Tela marinera! A miña nenez foi mala, caín dun carro, tiven que levar nun mes dúas operacións, collín pleura... E despois traballo, moito traballo no campo, traballo duro. Non había vaca nin bois na casa e había que traer todo na cabeza, a apañar a herba, o que fora, cavabamos todo a leghón.
-¡Pero vostede cantaba igual!
-Cantaba. Dicíame a miña filla: «Vostede estará moi mala, pero sempre anda coa boca aberta». E eu digo: «Mentres canto, non penso no que me doe». Porque, por sorte ou mala sorte, sufrín bastante.
-¿Que tal vai agora?
-Fun a Arxentina e vin mal da columna, levei dous meses que non quero nin pensar neles. Agora vou indo. Por iso non quero coller frío nas costas. Chorei bastantes veces, estiven baixa de moral. Houbo un luns que ata pedín a morte.
-Pero xa pasou, xa volve a ser vostede...
-A moral xa me volveu un pouco. Eu digo que me teño que ir retirando, xa non me movo como unha muller nova. Pero non me fan caso.
-Non pode, é un arquivo musical humano, con todo o que ten na súa cabeza...
-Teño as cancións do meu disco e as do disco de Malvela. Grazas a Deus, de memoria estou moi ben.
-¿De onde aprendeu todo iso?
-Parte son das que tiña eu dalgún tempo, cantábanse por aquí. Cando era nova, compraba papeliños coas letras das cancións que vendían no Porriño. Tamén andaban os cegos [baixa a voz], pero as cancións de cego nunca me gustaron. Había xente que vendía a letra nun papel e cantábacha coa música para que souberas como ía. Só conservo unha. Despois veu a radio. Xa eu era pequena e ía á festa coa miña nai e andaba toda a semana ou todo o mes con aquel tarantantán na cabeza. Isto é de nacemento. [Fálalle a unha mosca impertinente: «¡Estás pesada como el demonio!».
-¿E como leva o éxito, as entrevistas e todo iso?
-Xa estou chea [ri].
-Autógrafos xa botou...
-Bastantes e iso que teño faltas de ortografía. Pero a letra enténdeseme ben.
-¿A música dá cartos?
-A min, ningún. A xente di que deixo á familia rica, pero eu non vexo nada. Nós cantamos por afección.
-¿Algo que lle veña á cabeza agora mesmo?
-[Canta] «Na alma se me cravou / a raíz do teu querer / mentres no mundo vivire / outro amor non hei de ter. / O cariño que che teño / inda ti non sabes ben / pode haber quen queira tanto / pero máis non hai ninguén. Dáme da pera que comes / da mazá só un bocadiño / dáme da boca unha fala / do corazón un cariño».