Abe Rábade: «O máis importante é o risco»

Abe Rábade (Santiago, 1977) é un espectáculo sempre. No acolledor xardín do hotel Costa Vella mergúllase na conversa con entusiasmo e move as mans por todo o espazo envolvendo o seu discurso ou, case, tocándoo coma se fose unha peza nova. Abe Rábade: intenso e imprescindible.

-Seus pais son escritores, súa irmá tamén... O seu destino estaba escrito.

-Si, ha, ha. Eu digo que son a ovella negra da familia, porque son o músico. É certo que moitas cousas que suceden hoxe, ou intereses por outras artes, están relacionadas con vivencias da infancia.

-Comezou de moi pequeno.

-Lembro un festival de canción infantil que se chamaba Cantareliña. Eu participaba coa miña irmá. Cantábase en galego e gravábase un disco. Teño o recordo de entrar no estudio e mirar para arriba cos cascos e o micrófono. É unha imaxe vívida que conservo, é moi importante.

-Lembranza iniciática.

-Si, cóntolle outra. Coa miña irmá e un primo cantando no San Froilán e os tres, nunha especie de sincronía de curmáns, equivocámonos coa letra. Fomos xuntos e xuntos fomos zafando. Cando tocas jazz iso está á orde do día. O máis importante é o risco, sentir cando tocas que non estás aburguesado, que non te dás por satisfeito coas cousas que sabes que van funcionar.

-Iso serve para todo.

-Si, pero no jazz, se non fas iso, non funciona.

-Só pensando así se pode mesturar o jazz coa saia da Carolina.

-Claro, ha, ha. Eu son moi fan desas cousas que provocan a algúns un pouco de estupor. O jazz é coma aqueles potes de caldo das avoas.

-Vostede licenciouse «cum laude» na mellor escola de jazz dos Estados Unidos.

-Alí diciamos: «E despois de Berklee, que?». O título non che fai músico. É unha carreira diaria.

-Talento ou perseveranza?

-Un non pode vivir sen o outro. Eu xa vin fracasar a xente con demasiado talento.

-Vai cada ano a tocar aos Estados Unidos.

-Este será o primeiro no que levarei o meu trío. Por certo que pasoume unha cousa moi bonita. A peza que abre o último disco é unha frikada destas que me gustan a min. A Angela Davis, a activista norteamericana, preguntáronlle nos anos 70 que era a revolución. Ela respondeu, pero cunha voz que soa a gospel. Eu transcribín a música que hai detrás das súas palabras. Harmoniceino e aprendín a tocalo con ela. No Festival de Monterrey viron o vídeo e mandáronllo a Angela Davis e dixéronme que, se tocaba esta peza, Angela Davis viría vela. É marabilloso.

-Dende logo. Cómo lle explicará Galicia a Angela Davis?

-Un recuncho con moito xenio, nas dúas vertentes da palabra xenio: enxeño e mala hostia. En medio desa contradición está Galicia. Tamén lle falaría do misterioso acento da muiñeira vella e como entronca coa música africana [aquí Abe toca as palmas e, efectivamente, escoitamos o ritmo da muiñeira], e tamén lle diría que Galicia é unha terra de poetas.

-Atope catro palabras para definirse.

-Que difícil! Curioso, traballador, improvisador... [tarda un bo anaco en pronunciar a cuarta] e cariñoso.

-Celta ou Dépor?

-Celta. Pero sempre quero ao Dépor en Primeira e sentinme moi orgulloso daquel gran Deportivo.

-Que afeccións ten?

-Gústame xogar ao baloncesto e ao xadrez. Agora atráeme moito o baile.

-Cociña?

-Si, tamén. Cada vez máis.

-Dalgún xeito, é coma o jazz.

-Si. Nunca che sae a mesma tortilla aínda que a fagas igual, ha, ha. Adoro facer salsas de tomate, por exemplo.

-Que é o que non soporta?

-A arrogancia e a condescendencia.

-Ten un lugar favorito?

-Santiago é o lugar ao que sempre quero regresar. Nova York, tamén. E namoreime de Mérida, en México.

-En que sitio lle gustaría tocar e aínda non o puido facer?

-En Rusia e no Xapón.

-De que se arrepinte?

-Do dano que puiden ocasionar por falta de conciencia.

-Dígame unha canción.

-All Or Nothing At All, de Arthur Altman. Significa todo ou nada e identifícome bastante. Facer as cousas a medias non vai comigo.

-Que é o máis importante na vida?

-Ter conciencia individual e colectiva.