Aprende o método de proxectos traballando coa noticia

1. ESTRUTURA PROPIA

O método de proxectos (Dewey, 1904 / Kilpatrick, 1918) ten, naturalmente, a súa estrutura propia. Por exemplo, as 4 fases iniciais dos seus creadores: proposta, planificación, elaboración, avaliación. Co tempo, estas 4 fases fóronse subdividindo en pasos máis complexos para que os alumnos logren un sistema eficaz na resolución de problemas que se presentan no proxecto: prefiguración / metas concretas / resultados esperados / preguntas guía do profesor / instrucións e metodoloxía / actividades de aprendizaxe / produtos logrados / actividades re-potenciais / ambiente de aprendizaxe / identificación de recursos? tal como indicamos máis amplamente abaixo, en Recursos.

2. SUPOSTOS PARALELOS

Pero o método de proxectos, ademais da súa estrutura propia, necesita tamén unha serie de supostos paralelos que son imprescindibles e favorecerán máis eficazmente o seu desenvolvemento. E aquí é onde está precisamente o apoio que o traballar coa noticia pode dar ao entendemento de cales son eses supostos e como adestralos. 

3. ADESTRAMENTO DO MÉTODO DE PROXECTOS CON EXEMPLOS DE NOTICIAS

Tendo pois en conta a estrutura propia de proxectos (1) que é máis ou menos inalterable, o traballar coa noticia pode achegar un adestramento importante sobre todo no desenvolvemento dos supostos paralelos (2) que acompañan e resultan esenciais no desenvolvemento do método: que o tema sexa interesante, que atenda ás intelixencias de cada un, que promova o traballo cooperativo en grupo, que teña en conta o estilo persoal de aprendizaxe? e outros.

• Recurso importante. Conectamos coa web de Prensa-Escuela. Nos e-studos de noticias (http://goo.gl/5r7BdY) atopamos 8 seccións: Ciencias, Sociais, Orientación educativa, Medioambiente, Linguaxes, O xornal na escola, Valores cidadáns, Leccións. En cada suposto que vén a continuación, indicamos o sector ao que pertence cada e-studo de noticias citado, e que nos pode servir de axuda no adestramento.

SUPOSTO A

É o tema do proxecto interesante, atractivo, un reto que anima aos alumnos a conseguilo e empregar nel a súa potencia e creatividade? Esta é a clave: que o tema do proxecto sexa motivador. 

Queres unha noticia simpática, creativa, estimulante, que valla a pena para demostrar o ben que o pasarán inventando algo, que é o gran fin de todo bo proxecto? Na sección O xornal na escola, busca a lección: Actitude creativa ante a noticia. Alí atoparás técnicas para buscar noticias creativas que estimulen o teu proxecto:

• Técnicas analóxicas: modelos parecidos para resolver problemas. 
• Funcionais: recursos para que o proxecto se mova. 
• Antitéticas: ao ataque, isto sae adiante por narices. 
• Aleatorias: se insistes, hai sorte, aínda que sexa por chiripa e casualidade. 
• Inventivas. Imaxinación ao poder. ¡Aí as tes todas para a túa solución!

SUPOSTO B

Dá o proxecto oportunidade para que cada alumno aporte especialmente o que lle vai mellor, as súas habilidades, o seu enxeño e intelixencia propia?

Busca na sección Orientación educativa: Intelixencias múltiples.

• Intelixencia interpersoal e aprendizaxe de noticias.
• Intelixencia naturalista e o informe Pisa.
• Intelixencia lóxico-matemática e o informe Pisa.
• Intelixencia da linguaxe e o informe Pisa... e outros.

SUPOSTO C

Estamos seguros de que imos ser capaces de traballar en grupo no desenvolvemento do proxecto, buscando e sentindo o obxectivo común e superando dificultades persoais? Na sección O xornal na escola busca a lección Aprendizaxe cooperativo (ACO) co xornal. 

• ACO 1: Principios de identificación.
• ACO 2: Elección de grupos.
• ACO 3: Análise dun modelo de grupo. 
• ACO 4: Estratexias para funcionar como grupo.
• ACO 5: Rols de produto no grupo.
• ACO 6: Rols de tarefa no grupo. 
• ACO 7: Rols de relación no grupo.
• ACO 8: Rols de interacción en grupo. Distorsións afectivas.

SUPOSTO D

Que pasa co estilo de aprendizaxe que cada un ten no proceso, ritmo, tempo e forma de actuar para lograr un produto mellor, dentro do proxecto no que traballamos?

• Na sección O xornal na escola busca o e-studo Sistema 4 MAT: A aprendizaxe emocional da noticia, A aprendizaxe analítica da noticia, A aprendizaxe práctica da noticia, A aprendizaxe dinámica da noticia.

Actividades e recursos

• «El método de proyectos como técnica didáctica». Instituto Tecnológico de Monterrey. Lectura recomendable, aínda que densa e con case todas as variables que se poden ir dando, especialmente en alumnos maiores: (http://goo.gl/CyQvmr)
• Resumo moi sinxelo e elemental en PowerPoint: (https://goo.gl/djFjRE)
• Aplicación breve a un proxecto concreto tecnolóxico accesible: (http://goo.gl/8ABzfp)