O museo amosa obras dos dous artistas feitas nos anos trinta do século XX
27 sep 2024 . Actualizado a las 01:17 h.A fascinación pola captación do universo antropolóxico a través da mirada do surrealismo dos anos trinta do século pasado é o punto de partida tomado polo comisario Carlos L. Bernárdez para construír a exposición A profundidade esencial da terra, aberta ao público no Museo de Arte Contemporánea de Vigo (Marco) ata o 5 de xaneiro do vindeiro ano.
É un proxecto expositivo atractivo porque reúne obras de Manuel Colmeiro (Silleda, 1901- Salvaterra, 1999) e Benjamín Palencia (Barrax, Albacete, 1894-Madrid, 1980) procedentes de coleccións privadas e galerías, como a Galería Montenegro de Vigo, e, polo tanto, non se puideron ver de forma conxunta ata agora.
A esta singularidade engádeselle o feito de que a mostra permite apreciar un momento puntual no que Colmeiro deixouse seducir pola linguaxe internacional do surrealismo, algo que abandonará, e incluso renegará, posteriormente, tal como sinala o comisario da mostra. Carlos L. Bernárdez afirma que esta mirada, de ambos os dous artistas, é un feito puntual no que se pode apreciar «ese diálogo internacional da época».
Na parte correspondente á arte galega, representada por Manuel Colmeiro, a exposición permite ler a creatividade dos anos trinta da pasada centuria noutras claves que, co paso do tempo e a evolución da súa obra, quedaron ocultas tras a idea global da súa creatividade. Bernárdez lembra que o surrealismo en Galicia estivo representado por Granell, pero xa na década dos anos corenta. Colmeiro, a partir da guerra civil, abandona esta aventura para trazar o estilo artístico que o caracteriza dun xeito xeral.
O pintor albaceteño Benjamín Palencia coñeceu en París a través de Picasso ás grandes referencias do surrealismo, como Breton e Aragon, pero tras a guerra civil abandonou aquela linguaxe para atopar refuxio na pintura de paisaxes, algo que ten que entenderse desde o contexto político da época en España. Con Palencia nos anos trinta participou na fundación da Escola de Vallecas, un movemento no que partían dunha vontade de reflectir unha sensibilidade espontánea e non mediatizada, como defendía o teórico do surrealismo André Breton. Para dar maior significado á exposición, o comisario recorda que este ano cúmprese o centenario do Manifesto do surrealismo de Breton, que nalgún momento seduciu a os dous pintores protagonistas deste proxecto.
Propostas persoais
«Colmeiro e Palencia participan duns puntos de partida distintos; no entanto, ambos os tipos de obras están próximas ás fórmulas surrealistas que crearon imaxes dun mundo de fondo subxectivismo, non alleo á transmisión das inquedanzas éticas e ás tensións do contexto social do seu tempo. Ambos comparten estas preocupacións, puntos e procesos de evolución con certas analoxías, dentro dunhas propostas creativas fortemente persoais.», explica Carlos L. Bernárdez.
A exposición atópase nunha mesma galería do panóptico do Marco, no seu primeiro andar. O espectador, ao acceder á sala, descubre as obras de Colmeiro a man dereita e as de Palencia, a esquerda. E xusto ao fondo, na parede de unión entre ambas bandas, as obras conflúen sen saber moi ben o espectador quen é o autor das mesas. Todas as obras son debuxos sobre papel e algunha pintura.
En liñas xerais, a exposición non pretende confrontar á obra de Benjamín Palencia e Manuel Colmeiro, senón apreciar e entender un momento das súas traxectorias artísticas a través do espírito dos anos trinta do século XX. É o terceiro proxecto que o Marco dedica á figura de Manuel Colmeiro. Esta xeira é froito dun convenio de colaboración asinado pola Fundación Colmeiro, onte representada no museo por Alba Valverde Colmeiro, e o Concello de Vigo.
A exposición vai acompañada po un extenso e minucioso catálogo que estará a venda dentro de dúas semanas na librería situada no vestíbulo do museo vigués.
Durante o tempo que permaneza a exposición, o Marco desenvolverá un programa para escolares, en colaboración con la Fundación la Caixa. Co esta mesa colaboración, o museo ofrecerá todos os sábado obradoiros para nenos baseados nas obras de Colmeiro e Palencia.