Patrocinado porPatrocinado por

Más de 45 años trabajando en la misma empresa

Lucía Vidal

SOMOS MAR

Han sido fieles a la empresa que les dio su primera oportunidad. Como si fuera el primer amor, pero con una nómina como alianza. Son empleos duraderos como las conservas. La patronal les acaba de conceder una medalla

12 may 2019 . Actualizado a las 09:33 h.

Rara avis en un escenario laboral, el actual, donde se premia más la movilidad, apenas podrían rellenar una línea de su currículo si de listar las empresas con las que han trabajado se tratase. Margarita, Julio y Marisa han dedicado toda su vida laboral a Friscos, Cerdeimar y Jealsa, respectivamente. 

Margarita Soñora (Friscos, Catoira): «Empecei na fábrica aos catorce anos, limpando peixe»

«Si. Venme ben falar agora que logo me poño coa cea». Margarita es una mujer organizada, con la agenda en la cabeza. Ya adelanta que el día 27 de este mes tiene cita con el especialista, aunque para eso todavía falte medio mes. Pasados los 60 le detectaron un cáncer de cuello de útero contra el que sigue luchando, «aínda que xa rematei o tratamento», cuenta. Tras pasar toda una vida «pechando latas de atún», tuvo que retirarse antes de lo que tocaba: «Aos 61 xubileime de forma parcial. Logo caín enferma e xa non puiden continuar».

CARMELA QUEIJEIRO

En todo caso, merecido descanso teniendo en cuenta que empezó a limpiar pescado a los catorce años (catorse, dice Margarita con su característico seseo). «Meus pais non tiñan cartos para darme estudos así que me puxen a traballar. Pero a min gustábame, eh?», se apresura a matizar. Entrar era fácil, aunque sin seguro. «Daquela andaban a pedir xente polas aldeas». No recuerda exactamente su primer sueldo. «Era pouco e dáballo a meus pais». Como hacía su hermana, que trabajaba con ella en la conservera. Y el comentario que escuchaban al llegar a casa: «Meu pai nos dicía ‘Ai, tanto cheirades a peixe’ e eu lle contestaba ‘Pero os cartos a fin de mes non cheiran, eh?».

Volvería a repetir la misma experiencia laboral. «Non era duro. Non andabas ao frío nin ao sol, pero é verdade que había días, en temporadas de apuro que chegaba moito mexillón ou berberecho, que saías ás once da noite». Reconoce que hoy todo ha cambiado para mayor comodidad: «Antes estabas de pé. Agora sentada. Antes tiñas que coller o peixe da tronza e agora vai por unha cinta». Echa de menos la pandilla de amigas «con gorro e bata lila», porque «moitas marcharon nada máis casar». Con las que quedan en el pueblo, recuerdan juntas «aqueles tempos que van aló».

Julio Carril (Cerdeimar, Camariñas): «Son o máis veterano na conserveira, que non o máis vello,eh?»

A Julio le quedan tres años y medio para el retiro. «Canto máis preto o teño máis penso, ogallá chegara xa o momento». Con 61 anos ha visto cómo el 90 % de sus amigos ya disfrutan de la jubilación. «Estanme preguntando todo o rato cando marcho». Ahora mismo es el trabajador con más años en activo dentro de la factoría de Cerdeimar, «pero non son o máis vello», replica.

Para hablar de los orígenes, hay que remontarse a sus dieciséis años. «Ao rematar a escola fixen un curso para sacar o graduado. Daquela, os xerentes da fábrica poñíanse en contacto co mestre que nos daba clase. Os que aprobaban, ían directo a Cerdeimar. Eramos catro alumnos e fun o único que aprobei». ¿Su primer salario? 5.500 pesetas. «Os primeiros dous ou tres meses cobrei a metade có resto, porque era un soldo de aprendiz». Un complemento para una economía familiar que en aquel momento sustentaban los ingresos de su padre.

ANA GARCIA

Julio se ha ocupado siempre de temas como «facturación, estadísticas, custes... ». No ha bajado a torear pero sí ha visto los toros desde la barrera, y desde los despachos ha sido testigo de cuánto ha cambiado todo. «Mudou por completo. A nivel tecnolóxico, de volume, de facturación...». Hay más diferencias. «Hoxe hai actividade todo o ano pero antes era máis estacional, porque non había tanto frigorífico. Traballábase máis o produto en fresco. Agora tes o peixe que queiras e todo o ano. Sen embargo, antes chegaba outubro e ata pasar febreiro ou marzo non se retomaba a produción».

Echa en falta aquel trato «case íntimo, coma se foras da familia» de una época con «moito menos personal, claro. Seriamos oitenta traballadores. Agora, douscentos». De hecho, entre los recuerdos tristes, destaca uno por encima de los demás. «Cando morreron os patróns. Don Jesús e Don Andrés. Tiñámoslles moito aprecio. Foi un golpe moi duro. Para min eran os meus segundos pais».

María Luisa Lojo (Jealsa, Boiro): «Lembro o meu primeiro soldo: foron 107 pesetas»

«Pois mira. Tiña catorce anos e vou cumprir sesenta -aunque no los aparente- así que levo aquí 46 anos», echa cuenta Marisa, como todo el mundo la conoce. «Empecei cobrando 107 pesetas. Despois 112 e logo duascentas, como as mulleres adultas». Al contrario que muchos, no suspira porque llegue la ansiada cifra de los 65. «Eu sempre lles dixen aos meus fillos que traballar nunha fábrica é como facelo na túa casa, tes que coidalo, amalo», asegura esta encargada de almacén que afronta su quehacer con el mismo entusiasmo que casi medio siglo atrás. «Eu empecei no peixe, fun pasando por almacén, carretilla, preparación de pedidos, e agora levo a administración do almacén. Ao principio non tiña ningunha experiencia. Pasei directamente da escola á fábrica». En casa sonaba aquella frase tan repetida de «se non queres estudar, ponte a traballar». Y a ella nunca se le cayeron los anillos. Ni siquiera le importaban los comentarios: «As mulleres que ían ás fábricas de punto mirábante mal porque dicían que cheirabas. A min dábame igual. Xamais faltou unha nómina».

CARMELA QUEIJEIRO

Hoy se ocupa de controlar que la mercancía que se carga en los camiones «chegue ben aos clientes». ¿Mejor antes o ahora? «Fisicamente era máis duro o outro. Tiñas que cortar o produto co machete, encher as latas unha a unha, e a man. Poñer as caixas unhas enriba das outras, á conta do brazo, claro. Agora hai uns estantes ata o teito que semellan rañaceos», exclama Marisa, una adelantada a su tiempo que se desplazaba en mobilete al trabajo, «mentres o resto de compañeiras ían a pé». A los 18 se sacó el carné y a los 19 se casó (su marido, sus dos hijos y una nuera también trabajan en Jealsa). «Este ano fago corenta anos de matrimonio e acaban de darme esta medalla. Só de pensalo emociónome -Se escucha llorar al otro lado del teléfono-. Uns nervios. É como unha noiva a noite antes de casar»