El presidente de Promagal defiende la moratoria, «que nesta zona non afecta»
27 feb 2021 . Actualizado a las 05:00 h.«Estade tranquilos pola plantación de eucaliptos na Mariña e en Ortegal, porque aquí xa non se poden plantar máis, agás que sexa nas praias e nos parques, xa está todo plantado», afirma, no sin ironía, Ramón Reimunde, presidente de Promagal, federación que agrupa a 25 asociaciones de propietarios forestales del norte de Galicia. Él lleva 45 años plantando eucalipto y participó en las sesiones preparatorias de la redacción del plan forestal, junto a otros representantes de los productores. «Das 115 directrices que presentamos aceptáronse, por parte da Xunta, máis de cen —indica—. O plan, tal como está, non é malo de todo, aínda que parte de que non temos un diagnóstico fiable porque non hai un inventario forestal ben feito».
Reimunde augura que la Administración autonómica «levará unha sorpresa e un susto» cuando disponga de una relación precisa de superficies y especies plantadas. Y se aventura a dar una cifra: «En cada un dos concellos da Mariña e de Ortegal hai un millón de toneladas de eucalipto en stock. Sei cantas hectáreas hai plantadas e canto producen. Se no primeiro inventario falaban de 245.000 hectáreas e agora din que son 420.000, cando o fagan ben van ser moitísimas máis, facilmente unas 600.000. Basta con andar por aquí e velo. Hai algunha masa mixta, con eucalipto, pino e algo de castaño, pero é moi pouco».
Como silvicultor, defiende la moratoria: «Agora é mellor que non se fagan novas plantacións, porque se hai unha oferta tan enorme de eucalipto iso repercute nos prezos». Reconoce, además, que «nestes últimos trinta anos, nos que non se puxo pega, plantouse en sitios indebidos, moi cerca de casas, pastos e ríos, e a Xunta mirou para outro lado. Agora non, porque en seguida aparecen os gardas forestais ou o Seprona, e as multas».
Reimunde valora el plan forestal «porque foi feito con vistas á produtividade do monte; non o podemos ter só para pasear, senón para producir, e aí é onde vén a colisión entre ecoloxistas [aínda que eu, andando polo monte, vexo a moi poucos ou ningún] e algunhas ideoloxías e os produtores». Confía en que sirva para «ordenar e poñer certo control, se a Xunta se implica traballando para reducir as pragas, gastando en investigación xenética e cunha nova silvicultura. Ata agora só estaba para dar permisos e poñer multas».
Aboga por transformar los montes que, tras la cuarta corta (al cabo de unos 60 años), dejan de ser productivos para el eucalipto, «en plantacións de pino de Oregón ou insigne, coníferas ou frondosas de alto rendemento». «Co eucalipto —admite—, pasámonos de freada, puxemos demasiado, pola avaricia do prezo e da saída que tiña, e este plan, aínda que en pequena medida, rectifícao, obrigando a reducir nun 5 % a superficie no ano 2040».
El presidente de Promagal, que habla a título particular puesto que la pandemia le ha impedido reunirse con las asociaciones que representa, cifra en unos cien mil el número de «pequenos propietarios nas comarcas da Mariña e Ortegal». Recuerda la importancia económica del eucalipto, «máis nunha época de crise coma esta na que moita xente queda sen emprego e necesita sacar algo do monte para sobrevivir». Y lamenta «que Ence non se digne subir os prezos, cando lle están pagando moito máis a celulosa, e que non haxa unha competencia, dada a altísima calidade do globulus para a pasta de papel».
«Non podemos converter Galicia nun monocultivo, se hai moita oferta o prezo baixa»
«Como propietarios forestais, entendemos que non podemos consentir que Galicia se converta nun monocultivo de eucalipto. Se hai moita oferta o prezo baixa», opina José Francisco Ares, presidente en funciones del colectivo de productores de madera Fomento Forestal, con sede en Monfero y 836 socios repartidos por las comarcas del Eume, Ferrolterra y Ortegal, y concellos como Irixoa, Paderne o Viveiro. Es partidario «da diversidade e de coidar o monte [para previr os incendios], mellorando a silvicultura, facendo plantacións máis ordenadas que ata agora e cunha xestión forestal sostible».
Las dificultades del castaño
En Monfero, un extenso municipio de interior, «a proporción das novas plantacións está nun 30 % de pino e un 70 % de eucalipto». «Como produtor gustaríame poder ver tamén soutos, aínda que aquí non hai esa cultura», comenta. Julio Aneiros, presidente de la asociación de propietarios forestales de Cedeira (Promace), lamenta, «que [a Xunta de Galicia] non solucione o tema das enfermidades, a tiña, a avispiña e o chancro, que están facendo que o castaño desapareza, antes de subvencionar a súa plantación». «Os serradoiros de castaño pechan e o pouco que cortamos vai para leña», abunda.
En cuanto a la moratoria para la plantación de eucaliptos, Aneiros elude pronunciarse: «Pensamos que no concello de Cedeira non nos afecta». En todo caso, cree que no basta con legislar: «Hai que aplicar a lei».