José Ángel Santos, alcalde: «Creo que as permutas de Friol abriron novos camiños en Galicia»

O proxecto de permutas de terras agrarias xerou interese en Friol na primeira fase. Semella que a segunda, para a que o Concello vén de recibir unha axuda da Axencia Galega para o Desenvolvemento Rural (Agader), seguirá o mesmo camiño. O alcalde, José Ángel Santos, cre que o modelo vale para outras zonas, pois está recollido na Lei de Recuperación da Terra Agraria de Galicia; pero tamén afirma que ten recibido consultas de alcaldes doutras comarcas de Galicia, e non todos dos PP.

—Pensa que seguirá habendo interese polas permutas nesta segunda fase?

—Por suposto. Xa hai zonas onde nolo transmitiron: Ousá, Nodar, Xiá... Isto é un éxito, e hai que seguir tirando do modelo ata que haxa agrupadas o maior número posible de hectáreas. Hoxe non se pode traballar en terreos pequenos, porque soben os custos e a actividade faise inviable. Por exemplo, os custos de maquinaria hoxe son moi elevados.

—Di vostede que as permutas son un xeito rápido e barato de agrupar terras. Teñen sentido hoxe as concentracións parcelarias convencionais?

—Teñen sentido cando hai un número importante de hectáreas. Nas permutas traballamos cun número máis pequeno, e por iso son eficaces. Tamén existe a figura dos polígonos agroforestais. Un proxecto coma o noso é eficaz nunha zona de 300 ou 400 hectáreas.

—Unha concentración parcelaria dura anos e anos. Paga a pena tanto tempo?

—Hai concentracións que si levan moitos anos e que non son eficaces para fixar poboación. Se se fan o máis rápido posible, si teñen sentido. O que non ten sentido é que unha concentración dure 20 ou 25 anos.

—Teñen interese as permutas de Friol porque os gandeiros acoden ao Concello pedindo información ou porque o Concello se dirixe aos gandeiros para explicarlles o proxecto?

—O primeiro proxecto houbo que explicalo. Unha vez explicado, todo foi sobre rodas: contábase con actuar nunhas 200 hectáreas e chegouse ás 400. Creo que vai ocorrer o mesmo na segunda fase. Cando un gandeiro ve que un veciño fai unha permuta, di ‘pois eu tamén quero'. Créanse sinerxias, e así esténdese a superficie incluída.

—Fixar poboación é un dos grandes obxectivos expresados cando se fala do campo. Pode axudar a iso este modelo que se aplica en Friol?

—Se unha persoa nova ve que a explotación familiar é viable, decide quedarse. O que se fai con este sistema é axudar a que a explotación sexa viable porque se reducen os custos de produción.

—Sobra burocracia no campo?

—Si. Sobra no campo e en xeral. Unha parella que monta un negocio pode ver que pasan dous anos dende que comezan os trámites. Do entusiasmo que tes polo negocio pásase á desilusión. Se ves que pasa ese tempo, a ilusión bórrase. Iso ten que ir reducíndose, pero xa non depende de nós senón doutras institucións.

—Pensemos a curto ou a medio prazo. Estará xeralizado en Galicia o modelo de permutas de Friol dentro de cinco ou dez anos?

—Creo que o modelo de permutas de Friol abriu novos camiños en Galicia. Cando comezamos, non sabiamos ben se sería un éxito ou se tería dificultades. Saiu ben; o éxito está aí; a xente, contenta por participar. Por que? Son os gandeiros os protagonistas: ven que a superficie distribuída en 60 ou 70 leiras se concentra en dúas ou tres. O que para eles ao comezo é unha ilusión convértese en realidade.

---

---

---