Manuel Rodríguez, encargado del cementerio de San Amaro: «Tal como imos, parece que regresamos ó inicio»

SOCIEDAD

Marcos Míguez

Recuerda cuando se desbordaron las cremaciones y el dolor de las despedidas de los seres queridos en absoluta soledad

23 nov 2020 . Actualizado a las 05:00 h.

La festividad de Difuntos y Todos los Santos dio qué hablar. Pero, para algunos, sobre todo, dio qué pensar. «A xente ten medo e non vén ó cemiterio. Parecía un domingo normal. Teñen medo de atoparse con moitas persoas. Porque, claro, soe ser xente maior, de 70 ou 80 anos...».

Lo explica Manuel Rodríguez, encargado del cementerio coruñés de San Amaro y adjunto al encargado general de los camposantos municipales de A Coruña. También reflexiona en voz alta: «Agora, aparte de adaptar os turnos e controlar o acceso, temos o mesmo traballo de sempre. Limpar, enterrar... iso non para. Temos outro punto de vista, non deixa de ser unha profesión».

Sin embargo, en los matices está la diferencia. «Non te podes implicar, aínda que ás veces é inevitable... Enterrar a alguén estando solo o cura, o da funeraria e nós... é una tristeza para todos. Aínda que fosen tres persoas, vintecinco ou setenta e cinco. É un corte moi grande para nós decirlle á xente que non pode pasar, aínda que sexa allea. Pero hai que facelo», relata. «A xente pensa que nin sentimos nin padecemos, pero cando vías que viña unha persoa soa... nin o fillo era... ou oito irmáns e só podían estar tres...», cuenta Manuel Rodríguez, con el relato entrecortado.

Lidiar con el miedo

Con el covid siempre presente, gestionar el nivel de temor es tarea extra. «¿Medo? Medo, non. Podes contaxiarte aquí coma fóra. Pero hai que tomar medidas. Agora enterramos co EPI. Incomodísimo para o noso traballo. Da moitísimo calor», describe.

Se acuerda en estos momentos, cuando arrecia la segunda ola, del momento en el que los entierros se mantenían estables, pero notaban un importante incremento en las cremaciones. «Houbo un momento de catro diarias, o dobre do habitual, non dabamos abasto. Gardábamos as cinzas ou a propia funeraria porque moitos nin sequera as iban a recoller alí. Despois, cando se puideron facer as ceremonias, o taboleiro non daba recollido a axenda de cada día... e sustituiamos un enterro por dúas cinzas para que ninguén tivese que agardar demasiado», explica.

«Notábase que tiña morto moita xente. Agora pensámolo e dicimos... de momento non estamos tan mal, pero xa houbo algún que foi chegando... e un teme algo ó futuro, porque tal como imos, parece que regresamos ó inicio», analiza.

El encargado del cementerio de San Amaro lanza una reflexión final, similar a la que pronuncia el personal sanitario: «Penso que nós aquí somos más responsables no noso coidado e nos demáis porque aquí vemos os efectos da pandemia. Algúns tiñan que vir ver isto durante un tempo. Se non nos concienciamos...».

La funeraria que trasladaba los restos desde Madrid en la primera ola: «En Galicia deberíamos tener mucho cuidado»

Nunca antes habían realizado aquel servicio. De modo que cuando a Humberto Sepúlveda le solicitaron ayuda desde Madrid para que retirase los cuerpos de los fallecidos por covid-19 que no podían incinerar para llevar a cabo el proceso en otras partes de España (Valencia, Huelva, Benavente, Lugo...) se dio cuenta de la magnitud del problema. «De repente, un día empezaron a entrar llamadas cada minuto. Había noches en las que no contestábamos más, porque no dábamos abasto. Llegamos a trasladar cuarenta cuerpos diarios para incinerar. Teniendo en cuenta que, a mayores, Madrid estaba al 100 % de su actividad...», recuerda.

Ahora, el dueño de la funeraria Alba, de Becerreá, asegura que no se ha llegado todavía a una situación tan extrema como de marzo a mayo, pero advierte: «Aquí en Galicia no hemos vivido lo que vivió Madrid. Deberíamos tener mucho cuidado. Podría ser muy grave porque hay muchas personas mayores. Cuando echo la vista atrás y veo la incidencia actual...».