Pedro Muíño, catedrático de Química. De Oleiros, A Coruña (1966). Leva 30 anos nos EUA. Actualmente exerce na Universidade de Saint Francis
17 may 2020 . Actualizado a las 05:00 h.Se tornásemos o calendario 100 anos atrás, ó tempo da gripe de 1918, as rúas que vexo desde a miña fiestra non terían sido moi distintas. Se cadra esas árbores centenarias das beirarúas serían do tamaño das que prantei no meu xardín o ano pasado. O resto, pouco cambiou a pequena escala. Pero o paso do tempo non foi bon para a cidade onde eu vivo. Altoona, Pennsylvania. Altoona foi unha especie de miragre ferroviaria ó pe das montañas Allegheny. A grande barreira natural que impedía que o camiño de ferro saíse do noreste do país para adentrarse nos grandes planos e chegar case ás Rochosas, a antesá do Pacífico.
Hai xa 170 anos que enxeñeiros e traballadores vidos de Europa moveron terra e partes das montañas para construir un paso. Tan importante foi que Hitler mandóu saboteadores aquí para dinamitalo. Á súa base crecéu Altoona. No seu tempo, foi o equivalente de Silicon Valley para as locomotoras de vapor. Os mellores enxeñeiros, as mellores metalurxias, os mellores artesáns, os mellores mecánicos, todos aquí. Ata que apareceron as locomotoras diésel. Os pais da cidade deberon pensar que iso era unha moda pasaxeira, como os teléfonos móveis. E Altoona é hoxe en día o equivalente dunha cabina telefónica.
Eu traballo de profesor nunha universidade situada nun pobo tan pequeno que cando me mudéi aquí e paréi a botar gasoliña, 50 km antes de chegar, o operario nen sequera escoitara falar dese pobo. Iso segue o costume tan americano de pór universidades en lugares desviados do mundo, como se neses sitios bucólicos non houbese outra preocupación para estudantes e docentes que a do buscar o coñecimento. O (meta)ideal platónico aplicado ó saber.
E así, a miña vida no confinamento sorpréndeme nun mundo case irreal para min. A miña dona tamén traballa nunha universidade e isto nos leva a convivir na casa co traballo a distancia e coidando dunha nena de trece meses. A conciliación... ou «reconciliación», como di Alonso de Entreríos no Ministerio del Tiempo. Reconciliación porque agora teño menos tempo para todo, pero paradóxicamente teño moito máis tempo para o que nunca tiña feito antes. Voume explicar.
A nosa filla está desperta unhas 11 ou 12 horas ó día. Un de nós ten que estar ó cargo dela. Entón todos os días teño cinco ou seis horas que pasar con ela. O noso confinamento non é como en España. É ben sabido que o goberno federal non está a facer nada así que todo depende dos estados. O noso gobernador ten decretado confinamento. Pero se pode saír a facer exercicio e a pasear sempre que se manteña unha distancia mínima. E nesas cinco horas diarias con Aniña hai moito tempo para pasear e descubrir esta cidade.
Cada mañá, despóis do almorzo, a nena colle os seus zapatos e o abrigo e vai cara a porta. Mírame como dicíndome que non atura máis estar dentro e alá imos. Faga o tempo que faga. Sexan días de sol con viciños pola rúa e días de choiva onde só os galegos somos quen de andar por fora. E así é como coñezo estas rúas cheas de casas construídas a principios de século, pero dun século anterior. Muros levantados hai máis de cen anos para albergar forxas das que saíu o aceiro das máquinas de vapor. Árbores de circunferencia tan ampla que me lembran os dos Cantóns. (A morriña, sempre a morriña).
E tamén así é como escomencéi a coñecer ós meus viciños. Levo case tres anos vivindo aquí e só coñecía un par de familias. Pero agora véxoos a todos. Falo con eles. A distancia, iso si. Todos son de aquí, con apelidos case sen vogáis, apelidos eslavos dos homes e mulleres que viñeron a esta zoa a traballar no ferrocarril ou nas minas de carbón. Familias que levan vivindo aquí tantos anos que lembran a época dourada de Altoona, e que cando che falan dun sitio fan referencia a edificios que xa non existen. Eu son o exotismo. O home que ten un apelido impronunciábel. Que fala cun sotaque distinto e ó que escoitan falar nun idioma raro porque sempre chamo a miña nai por skype para que poida ver á neta mentres paseamos.
Pouco risco hai aquí. No noso condado, duns 150.000 habitantes, ten habido 23 casos de covid-19. Nengunha morte. Por iso a xente oscila entre os dous extremos de comportamento. Onte vin unha parella de anciáns, ós que lles costaba bastante moverse, comezar a recuar ó nos ver vir. Estarían a uns 50 metros e eu lles tiven que berrar para dicirlles que ía ser eu o que ía dar a volta. Quince minutos despóis, un viciño saiu correndo da casa a dicirme que era unha maravilla ver nenos pola rúa. Mesmo penséi que lle ía dar un bico a miña nena. Pero paróu e díxome «Eu son Jim». E estiróu a man cara a min. Parece mentira que teña que ser agora, no medio dunha pandemia, cando comece a coñecer a toda esta xente. Así que lle collín a man con forza, como me dixo meu pai que había que facer cando eu era neno, e lle dixen «Un pracer coñecerte, Jim. Eu son Pedro».