Un dos máis valiosos milagres da escritura, e non é a primeira vez que o comentamos, nace do feito de habitar a eternidade, que á fin e ao cabo non é senón ese tempo no que camiñan da man o futuro e o pasado, envoltos nun presente que xamais remata. Por iso un gran libro pode facer que un país sexa máis grande do que din os mapas. E todo ese país se fai máis pequeno se o libro falta. Os espellismos do virtual, entendido isto como o que só existe aparentemente, e a miúdo á marxe da realidade, fannos crer a veces que todo canto miramos está, polo menos dalgún xeito, ao noso alcance. Pero nada hai máis falso. Abonda con observar, de novo, os obxectos que nos rodean neste preciso instante (unha carteira de coiro de vaca, un pano con dúas iniciais bordadas, un xogo de chaves...) para ver que, por moi fráxiles que parezan, están chamados a sobrevivirnos. Seguirán existindo cando nós xa teñamos marchado. De aí que é posible que non haxa mellor camiño contra a desaparición que o papel e a tinta, a pesar da súa aparente debilidade. «Ser / bo, grande e ledo, / fermoso e libre, só iso é / vida, / alegría, / poderío / e riqueza», din os versos de Shelley citados por Cunqueiro, a maneira de pórtico, nas primeiras páxinas do seu Sinbad. O xoves, nos Cantóns da Coruña, paseando de madrugada, Ramón Pernas falaba do mar de Viveiro e do sol de Italia. A uns metros, Arturo Fernández posaba, para unha foto feita coa cámara dun teléfono móbil, ao lado duns rapaces. Ao pé dunha farola, tomaba nota un gato noctámbulo.