Acudo con miña nai ó Hospital de Santiago. Levamos aquí desde onte ó mediodía. Son as 7 da madrugada e seguimos en Urxencias. Está confirmado o ingreso pero aínda non temos asignada habitación. Os cubículos onde nos acomodan están apenas separados por unhas pantallas de teas brancas. Arredor de corenta enfermos con acompañantes. Miña nai escoita mal. Non quixo traer o audífono e non distingue exactamente as conversas próximas sobre goteiros, lavativas e outras soidades, pero percibe o run run. A escasos metros. Todo o longo día. Ducias de diálogos entrecruzados. Que din?, pregunta. Teño a cabeza coma un outeiro. Pensei que volveríamos de contado, e mira, velaquí estamos. A estes sitios non se pode vir co tempo taxado.
Non nos dan subido para a planta. Pregúntolle a quen penso que é unha médica vestida de verde nun control. No va a subir mientras no haya cama libre, asegura con toda naturalidade. E iso? Eso puede ocurrir si hay altas a las 3 de la noche. O a las 5 de la tarde del día siguiente. Cuando sea. No se sabe. De momento non ocorreu. E vai para as 8. A esperanza, dicía Adorno, é a única categoría na que a verdade se manifesta. Non coñecía a nosa sanidade pública. É de supor que as altas a esas horas intempestivas serán prazas de xente que morre pola noite. De maneira que a solución sería subir e matar a un. Por certo, hai dous policías con pistolas custodiando un preso serio, malencarado. As súas razóns terá. Somos xa unha pequena familia ocasional e cubicular, aínda que non nos vemos case as caras. Volve a haber andazo e imos todos enmascarados. Coñecémonos, iso si, polas voces. O que vén sendo a caverna de Platón.
Dúas da madrugada. Asubíos de cardiogramas. Toses. Ronquidos xordos. Motores afogados. Teño sede, berra unha mulleriña vella, á beira nosa. Non me dades de beber. Tamén me chorades a auga? Eu morro aquí. Ben o sei. Xa che dixen que non me trouxeras ó hospital, dille á filla. Esta é a sede da morte. A sede da morte, insiste. Cando marchamos? Pregunta á que nos sumamos todos. Onde estás? A onde vaias que non te colla o frío, muller. As madrugadas hospitalarias teñen un non sei que estarrecedor de desertos árticos.
O escritor mexicano Alfonso Reyes falaba de cidades misteriosas agachadas debaixo das almofadas. E de pausas nas que descansa a noite. Aquí só hai cidades brancas, as da dor, as do insomnio. Soñar é imposible, pero aproveitando algún deses minúsculos pousadoiros nocturnos miña nai fecha os ollos, tratando de durmir de prestado. Entre paréntese.
Estertores. Esgarros. Ecos que repiten outros. Gorgolexares agónicos de laboratorio de alquimista. 3 e 41 na pantalla do móbil. Veña, que vai para a casa!!! A muller do lado acorda, desorientada. Danlle a alta a berros. Coma Rodrigo de Triana no máis alto dos mastros. Espertamos desacougados. A situación ben merecía un aplauso pero contivémonos. Ó poeta Leopoldo María Panero, no manicomio de Mondragón, espertábano as 5 da mañá para lle dar o somnífero.
Agora bótannos. Que horas son estas? Pero están todos tolos. Quedémonos aquí ata que veña o día. Calla mamá. Pero no querías marchar? Eu o que quero é mexar, filla. Chsss. Sanidade publica. As enfermidades e doenzas compartidas, á vista de todos. De corenta en corenta. De dominio público.
O sostén non mo poñas que non o quero. Levo a combinación e o vestido. E xa está. Después te lo quitas mamá, pero el sujetador lo llevas. Que non mo poñas! Tráeme as zapatillas, anda. E vamos logo. Prenden luces. Branquísimas. De quirófano, como non podía ser doutra maneira tendo en conta onde estamos. O enésimo rebumbio destes amenceres artificiais. Musorgski podía compor perfectamente entre estas paredes «Unha noite no Monte Pelado». Aquí non hai piedá, certifica. Ti chamastes á casa para avisar de que imos? De onde sodes? pregunta unha enfermeira con voz pausada, amable. Del Castiñeiriño. Estamos ahí al lado como el que dice. Aquí piedá non hai, insiste a anciá. Que non che quede nada e non haxa que volver. Óesme? Que sempre deixas algo. Non trouxestes o peite para o pelo. Se me olvidó. Es de noche cerrada. A esta hora no te ve nadie, mujer.
Desaparecen nai e filla entre as pausas da noite e os demais ficamos no lentor da caverna, agardando. Alá no fondo, igual que no reloxo dos cronopios de Cortázar, xa se sabe que está a morte. Non hai outra. É tan só unha cuestión de distancias. Pero a función da medicina debera ser axudar a mitigar os obstáculos que atopamos no traxecto.
Tal vez en soños, alguén intenta entoar unha canción, sen demasiado convencemento: Él vino en un barco, de nombre extranjero. Lo encontré en un puerto al anochecer… De momento desiste. Mágoa. As cortinas brancas abanean co arfar cansado dos enfermos que vai amortecendo lentamente, ó compás de distantes mareas oceánicas. Coma o ruido dunha aspiradora rumba.