Xa caera a noite do 24 de decembro de 1492, noiteboa, cando o temoneiro da Santa María, a nao capitana da lendaria expedición de Cristóbal Colón, botouse a durmir e confiou o goberno da nave a un grumete, «lo que mucho siempre había el almirante prohibido», como deixou escrito o propio Colón no seu diario de a bordo. Pero aquel mariñeiro levaba xa dous días e unha noite sen descansar e o escaso vento animouno a botar unha cabezada e deixar ao rapaz ao tanto da singradura. Para cando o grumete avisou, o barco xa varara irremisiblemente.
A grandes males, grandes remedios, debeu de pensar o almirante. E aquela nave que foi construída en Galicia converteuse en madeira, que a súa vez serviu para levantar o forte Navidad que, ao fin, quedou para a historia como o primeiro enclave europeo construído en territorio americano. Así pois, aínda que de xeito un tanto anecdótico, as relacións entre Galicia e América comezan case no primeiro minuto en que o continente foi descuberto para a cultura occidental.
O tráfico de persoas, produtos e culturas entre Galicia e América e a súa importancia no devir de ambos territorios é un dos aspectos máis novos na concepción de A Gran Historia de Galicia, e unha consecuencia do seu plantexamento moderno. O primeiro dos catro libros dedicados a este aspecto da historia de Galicia chegará mañá aos puntos de venda. Trátase do volume titulado Galegos en Indias. (Séculos XVI-XVII) e poderá acadarse por 3,95 euros, máis o prezo habitual do periódico.
