Lydia Martínez: «Tatueime un pemento por un chiste pero tamén porque é a miña vida»

Olalla Sánchez Pintos
Olalla Sánchez SANTIAGO DE COMPOSTELA

SANTIAGO

Sandra Alonso

Es una de las placeras más jóvenes de Abastos. Sin embargo, a sus 39 años, es también toda una veterana. La pementeira subraya la exigencia de esta profesión: «Non compensa. En Herbón non hai ninguén da seguinte xeración que vaia traballar os pementos»

21 sep 2020 . Actualizado a las 22:04 h.

Bromista pero también muy seria ante la dura situación que atraviesan en la Plaza las paisanas dedicadas a la venta de productos de proximidad. Así se muestra a lo largo de toda la charla Lydia Martínez Rarís, una de las voces que encabezó este mes el malestar del colectivo ante la aplicación por parte del Concello de Santiago de un decreto que, siguiendo los protocolos contra el covid, reducía la instalación de los 22 puestos habituales a tan solo 7, una rebaja que derivó en un debate político -finalmente, parte de las placeras serán recolocadas en un espacio externo- y activó una campaña en las redes sociales a su favor.

Al hilo de ello, nos acercamos hasta Abastos para conocer junto a esta pementeira y vecina de Herbón el vínculo que guardan con la Plaza. Lydia es una de las paisanas más jóvenes. Sin embargo, a sus 39 años, ya es toda una veterana. «Eu xa viña dende pequena acompañando á miña nai, quen tamén comezara a vir de moza. Levo aquí toda a vida», enfatiza. Tras terminar sus estudios y completar dos años de peluquería en una academia de Santiago -«nese tempo tamén estaba aquí os sábados»-, se dedicó en exclusiva desde los 19 años al cultivo del pimiento y a recorrer distintas plazas, como las de A Estrada, Vilagarcía o Padrón, a la que acude los domingos y en donde también es posible verla al pie de la carretera nacional. Aún así, para ella Compostela, donde suele vender desde mayo y hasta pasada la Navidad, siempre fue un lugar preferente. «A Praza cambiou moito. Cando era nena lembro que case todo o mundo viña a comprar aquí. Agora non, só quedan catro mulleres das de antes. O mercado converteuse nunha atracción turística pero se ben hai anos os visitantes traían ás veces coche e levaban algo, hoxe en día iso tampouco pasa», se lamenta. «Iso si, sácannos fotos continuamente», añade resignada aunque sin perder la sonrisa. La placera reconoce en cualquier caso la fidelidad de muchos de sus clientes, entre los que se hayan, sobre todo, vecinos de Santiago y alrededores. «Moitos dos que xa lle mercaban a miña nai, seguen comigo aínda que non sempre lles coñezo os nomes», explica con franqueza. «Creo que valoran, ademais do produto, o noso trato, dicir a verdade. Amosarlles o que está mellor ese día, o que está bo. E ás veces somos unhas chicas moi simpáticas», comparte divertida. Ya sin reír se queja de que, aún en esta época de separación, «á xente encántalle palpar os alimentos, coma os tomates. Tes que estar todo o tempo enriba», remarca. «O de relear (discutir el precio), iso si que xa non se leva. É unha palabra bonita pero a acción é fea», puntualiza.

Sandra Alonso

Durante todos estos años la vendedora, ya fuese junto a su madre o sola, varió varias veces de emplazamiento en el mercado (enumera hasta seis), unos cambios que ve como un hándicap. «Antes da pandemia vendiamos na zona do murallón (próxima a la rúa Virxe da Cerca) pero ao non se poder gardar as distancias, dende o 23 de maio, que foi cando regresamos á Praza, situáronnos nas pedras cercanas a Santo Agostiño. Os nosos clientes desubicáronse de nós. Aínda o outro día vin a un que non atopara en todo o ano. Preguntoume, ‘e ti?'», ilustra.

De nuevo pensativa, incide en cómo antes «vendiamos moito máis. Tiña xente á cola. Nun día bo, e sen ter en conta aos bares aos que sirvo, podía vender ata 200 bolsas de pementos polas 80 actuais. Un sábado, que é o mellor día para dar saída á produción, deste ano é coma un martes de cando era nena», remarca.

Un bajón al que se une la exigencia del trabajo, lo que pesa en el día a día. «É unha profesión moi traballosa. En outubro, cando aínda non remataron os pementos de invernadoiro, xa os hai que volver sementar para o seguinte ano. Non te podes marchar un día», incide la placera que recuerda cómo cuando su hija, que ahora tiene 13 años, era aún un bebé, «e choraba moito, tiña que apañar pementos con ela no ombreiro», señala. «Non compensa. En Herbón non hai ninguén da seguinte xeración que os vaia traballar», defiende con contundencia. Interrogada sobre su propio futuro, niega, aún así, que vaya a ceder. «É do que vivo», defiende orgullosa. Muestra el brazo y vuelve a sonreír: «Tatueime un pemento por un chiste pero tamén porque é a miña vida».