El CSIC realiza una investigación pionera sobre el patrimonio inmaterial en el barrio de Vite

joel gómez SANTIAGO / LA VOZ

SANTIAGO

XOAN A. SOLER

Les interesa cómo se construyó la comunidad o la relación entre el actual y antiguo vecindario

28 may 2019 . Actualizado a las 05:00 h.

El Instituto de Ciencias do Patrimonio (Incipit) del Consejo Superior de Investigaciones Científicas (CSIC) promueve un proyecto de conocimiento colaborativo sobre el patrimonio inmaterial de Vite. «O obxectivo é botar a andar un proceso de traballo no que diferentes axentes deste barrio consensúen e leven a cabo unha investigación en torno ao seu patrimonio inmaterial», explican las investigadoras Paula Ballesteros-Arias y María Masaguer. Celebraron ya cinco reuniones con representantes vecinales y profesionales de la zona.

«Entendemos por patrimonio inmaterial todas aquelas prácticas sociais que se fan ou fixeron, e que se transmiten nun lugar. Aí entran as lendas, festas, oficios, música, baile, toponimia e outros coñecementos e prácticas para a xestión e para o uso do medio natural; ou mesmo a relación cos espazos públicos. O patrimonio inmaterial é entendido como un arquivo de memoria e intelixencia colectiva», agregan.

Para este proyecto «estamos a deseñar un método de traballo e agora necesitamos probar a súa aplicación nun caso de estudo concreto, en Vite. Queremos artellar, e ser quen de manter un grupo de persoas, que vaia consensuando o deseño e executando unha investigación concreta sobre o tema», manifiestan.

David Barreiro, también del Íncipit, participó en las reuniones como representante del grupo de seguimiento del trabajo. Asistieron, en el centro cívico del barrio, Rosa Álvarez Prada, Xesús Igrexas Lucky y Xosé López Gori, de la Coordinadora de Vite; Isabel Redondo, trabajadora social del centro de salud; Felicia Estévez, docente del IES Xelmírez II; o Sandra Ferreño, trabajadora social del Concello. El director del colegio público también se interesó y prevén incrementar la participación en próximas sesiones.

«Conectar pasado e futuro»

Además de vecindario actual, les interesa el contacto con las diferentes asociaciones del barrio y servicios públicos. También pretenden implicar a personas que hayan residido hace tiempo y «promover o contacto interxeracional para que as novas xeracións teñan coñecemento da historia de Vite. Un obxectivo específico deste traballo de investigación sería concretar un arquivo da memoria, referente á evolución deste barrio, en formatos textual, gráfico ou audiovisual; e tamén en diversos soportes, como papel, fotografías, gravacións ou documentos dixitais, e así conseguir un espazo físico e virtual que facilite a relación entre antiga e nova veciñanza, alén de entre as novas e as vellas xeracións», insisten.

La elección de Vite para el proyecto se debió a que es un barrio donde se produjeron numerosos cambios las últimas décadas: «A súa historia recente é un exemplo moi interesante de como os espazos, e polo tanto as prácticas sociais rurais e urbanas, foron mudando no tempo e deixando a súa pegada na paisaxe. Un proceso de construción de barrio que combina a vellos e novos habitantes, de grupos heteroxéneos, que procuraron ir tecendo redes. Esta construción da comunidade, que vai aparecendo a raíz de conectar pasado e futuro, é parte imprescindible para entender e traballar en torno do patrimonio inmaterial», sostienen María Masaguer y Paula Ballesteros-Arias. Estas dos antropólogas se marcan un plazo de cuatro meses para llegar a los primeros resultados.