Caldas recuerda a José Gil, pionero del cine gallego y amigo de Laureano Salgado

Cristina Barral Diéguez
Cristina Barral CALDAS / LA VOZ

CALDAS DE REIS

El fotógrafo José Gil, pionero del cine en Galicia, filmando desde un vehículo
El fotógrafo José Gil, pionero del cine en Galicia, filmando desde un vehículo cedida

El Auditorio Municipal acoge este viernes y sábado el proyecto de Vía Láctea Films sobre el cineasta de una aldea de As Neves

23 mar 2023 . Actualizado a las 12:42 h.

Caldas de Reis alberga este viernes y sábado varias actividades para difundir la figura de José Gil (As Neves, 1870-1937), precursor del cine en Galicia. Este hombre nacido en la aldea de Rubiós fue director, productor y camarógrafo y llegó a rodar 150 películas, además de fundar las primeras productoras cinematográficas en la comunidad. Pero, ¿qué vinculación tenía José Gil con Caldas? Cuentan desde Vía Láctea Films, responsable del proyecto José Gil. Pontevedra, provincia de cine. Na orixe do cinema, que el cineasta frecuentaba la villa termal por su relación de amistad con el ingeniero y empresario Laureano Salgado (Caldas, 1847-1930), promotor de los balnearios y pionero de la electricidad en Galicia.

Relatan que José Gil fue el fotógrafo que realizó una instalación fotográfica para la Exposición Regional de Santiago en 1909. Además, se desplazó muchas veces a Caldas «para filmar imaxes do Umia, a fábrica de luz de Laureano Salgado coas fervenzas do Umia, ou os complexos termais de Acuña e o Gran Hotel Dávila (en 1911, 1912, 1914, 1924)». También que en septiembre de 1926 «volve a filmar nos arredores de Caldas co patrocinio do Concello e os propietarios dos balnearios caldenses». Apuntan que la pieza más relevante de las impresionadas en Caldas fue Galicia y sus balnearios, filmada en 1931 con imágenes de las fiestas locales, la cascada del Umia y un día de mercado en la villa termal. El estreno de esta obra tuvo lugar en noviembre de ese año en el trasatlántico Asturias de la Armada Real Inglesa en un viaje a Buenos Aires.

En el proyecto de Vía Láctea Films también colaboran Cine na Rúa, la Editorial Galaxia y la Diputación de Pontevedra. Los promotores consideran, que por memoria y responsabilidad histórica, hay que reivindicar la importancia del legado de José Gil, donde se encuentran «trazos do primeiro pictorialismo, o reporteirismo fotográfico, o documental, o cinema industrial, o cinema educativo, a publicidade, o cinema da emigración... ou ese cinema móbil que é ao tempo emblema deste proxecto a través do Cinemóbil3». De la mano de Manolo González, historiador y autor del libro biográfico sobre José Gil Nos días encantados de agosto (Editorial Galaxia), y de Ignacio Vilar, director de cine, los vecinos de Caldas tendrán la oportunidad de acercarse a la obra y a la intensa y trágica vida «dun home singular e comprometido co cinema como forma de arte incipiente a principios do século XX».