O piragüismo foi o seu salvavidas contra os anos duros da droga, e el, o nexo das catro décadas do seu club
06 jun 2022 . Actualizado a las 17:02 h.Hai homes que se identifican cun club. E clubs que se asocian a un nome propio e os seus apelidos. É o caso de Arturo Paz Dios e o Club Piragüismo Illa de Arousa, que preside desde hai cinco anos, ocupando desde 1990 a súa dirección deportiva tras formar na primeira camada de mozos deportistas dunha entidade que o pasado 17 de marzo celebraba catro décadas de existencia. Corenta anos nos que, coa súa entrega, Paz correspondeu ao club polo salvavidas que este lle proporcionara no momento máis escuro da súa vida.
Non recorda Arturo como chegaron á Illa as contadas piraguas e os dous pares de bateis e de optimist que deron pé, en 1982, á constitución do Piragüismo e Remo San Xulián, primeiro nome do club, en consonancia co da confraría depositaria daquelas embarcacións. Si lembra que dous días antes do inicio do Mundial de Fútbol de España subiu por primeira vez a un caiac. Foi dous días antes de enfermar de tifo e ter que pasar na casa todo un verán. Ao ano seguinte volveu probar, e ata hoxe.
Baloncesto, xadrez, tenis de mesa e ciclismo, nos que ata entón canalizara a súa paixón polo deporte, foron cedendo espazo na vida de Paz en favor do piragüismo que, como a maioría dos seus compañeiros, compaxinou nos primeiros anos cos bateis ata que a pa impuxo a súa vitoria na Illa, rubricada no cambio do nome do club.
O seu aquel debía de ter para os rapaces dun lugar como A Illa practicar unha actividade que, recorda Arturo, obrigaba a «pedirlle a un veciño que nos levara as piraguas, 14 ou 15, nun barco bateeiro ata o porto de Vilanova para cargalas alí nun bus con dous pisos de bacas para poder ir competir» —a ponte non abriu ata setembro de 1985—. Con todo, o seu caso vai moito máis aló. «Con 17-18 anos vivín unha época escura na miña vida que me marcou. Meus amigos e mais eu comezamos fumar porros», conta Paz. Eran os anos máis duros da droga en Arousa e «eles deron un paso máis. Un acabou morrendo de sobredose. Eu tiven a madurez de deixar de lado todo o asociado ás drogas centrándome no piragüismo, en formarme para ser adestrador».
E así foi como, a medida que ía encadeando os títulos de iniciador, de monitor, de adestrador básico e logo nacional, o hoxe presidente foi asumindo cada vez máis responsabilidades no club en paralelo á súa carreira como deportista. Compartindo con 21 anos a dirección das categorías inferiores con compañeiros da súa quinta mentres gañaba nunha canoa os descensos do Miño de Lugo e de Tui. E ao pouco tempo, en 1990, cambiando a pa da obra —traballou de albanel desde os 14 aos 24 anos— pola dirección deportiva do club: «Creo que fun dos primeiros adestradores profesionais de piragüismo en Galicia. Cando mo propuxo a directiva foi como se me tocase a lotaría», di Paz.
Da gloria ao recollemento
Eran os anos de gloria do Illa de Arousa. «Eramos o club que gañaba as Ligas Autonómicas en categorías inferiores —daquela non había nacionais—, o que máis padexeiros moviamos e mellores resultados tiñamos. Na apertura do Centro Galego de Tecnificación Deportiva fomos o club de piragüismo con máis rapaces, cinco», relata Arturo. Unha época na que os veciños pasaron de ver os rapaces e rapazas que ían adestrar á auga coma «uns tolos» , a celebrar con eles os seus maiores éxitos como se do Real Madrid e a Champions se tratase: «O ano que subimos de Segunda a Primeira División Autonómica fixéronnos un tour en bus polo concello e no camiño a xente ía aplaudíndonos».
Un título de mellor equipo no Campionato de España Cadete e cadanseu subcampionatos nacionais xuvenil (pista) e de maratón marcaron o apoxeo do Piragüismo Illa de Arousa no epílogo do Século XX. Pero entón, Paz entendeu que había que virar o rumbo: «Estabamos arriba, pero os rapaces abandonaban pronto. Queriamos ser fieis á nosa filosofía de club, transmitirlles aos rapaces o hábito do piragüismo toda a vida, non só cando son máis novos, e decidimos non meter tanta caña». Mais, tras tres lustros sen grandes resultados, Paz viu que con iso non cambiara apenas a cuestión, e «volvemos meter algo de caña». Unha volta á orixe que comezou dar os seu froitos hai uns tres anos con incipientes promesas nunha canteira con 11 internacionais na súa historia e Ramón Ferro e Óscar Graña abrindo o seu brillante palmarés de maratón en C2 inda con licenza na Illa.
Paz reivindica o labor dos clubs galegos que traballan practicamente en condicións de mar aberto: «Ten moito mérito o que facemos clubs como o Breogán, Portonovo o Aldán ou nós. É moi difícil facer piragüismo no centro da ría, sempre nos dá o vento. Case todas as fins de semana tes que cargar as piraguas e ir a algún encoro, o que significa máis tempo e implicación dos rapaces. Os padexeiros que adestran en augas tranquilas non collen tantos defectos nin sobrecargas musculares coma os nosos». Tanto é así, que o illense sentiu a obriga de sacar o título de quiromasaxista ao non poder pagar o club un especialista.
Cunha media de 80 licenzas por temporada na Illa, en cálculos de Paz, poden ser un bo par de milleiros os deportistas que este leva dirixido desde finais dos oitenta. Como o resto dos monitores da entidade, desde o ano pasado sen cobrar, agardando este verán a recuperación do sustento económico que a organización das festas gastronómicas da Illa, canceladas no 2020 e no 2021 pola pandemia, lles proporciona aos clubs locais. «Como dicimos nós mesmos, estamos nisto por enfermidade crónica», comenta o director deportivo. Unha bendita enfermidade que se alimenta da, confesa, súa paixón por seguir aprendendo para continuar ensinándolles a outros.
Arturo Paz Dios (A Illa de Arousa, 13 de Novembro de 1966) foi albanel entre os 14 e os 24 anos, ata que o club lle ofreceu traballar como director técnico. Un cargo remunerado que compaxina desde hai 17 anos coa xestión, xunto coa súa muller, da súa propia empresa de turismo en piragua, Piragüilla, con licenza de guía no Parque Nacional das Illas Atlánticas. Paz ten palmarés sénior en ríos, e foi campión do mundo veterano en C1 e bicampión en C2.