Ia pórme evasionista e comezar esta columna falando dos espazos literarios agora devastados, porque Odessa, Lviv e Ialta eran nomes de Chekhov a cinco horas de avión. Pero precisamente iso, a distancia de barrio, fulminou o meu culto comezo. Apartei a ollada do papel para ler no móbil que alguén chamado ???? preguntaba se tiña uns abrigos que xa non usasen as miñas fillas. É o que ten iso de pór nomes de princesa, que unha sabe tarde dos dramas alleos: Anastasia, a nena que ía coas miñas a clase de arte, en realidade era ucraína, e a nai estragara o meu europeísmo intento de explicar a guerra con poesía.
Esta soberbia ilustrada de crernos máis civilizadas que ninguén provoca a estrañeza da guerra. Teimamos en adxudicárllela aos desertos distantes onde pouco queda de museos, festivais poéticos e persoas que, no básico, serían ????, ou eu, ata que un día nos bombardean e nos fan suplicar por teléfono roupa a descoñecidas. En fin, que para o wasap, sabio, a guerra é sempre a mesma. Nos desertos, nos balnearios do Mar Negro, no Rus de Kiev e na porta da clase de arte.
O trauma de Europa, coas fronteiras feitas a machado e esta tendencia a deixarse gobernar por psicópatas, obviamente, non ten que ver coa escaseza de guerras, senón coa desmemoria e a crenza de que, con poesía e heroísmo!, se vence a apisoadora totalitaria do lado, só porque as do lado somos nós. Pero non hai señores da guerra máis perigosos que os do Hemisferio Norte, de Berkeley a Vladivostok, pasando por Compostela: saben que, a cada pouco, algunhas morreremos dun francodisparo indo polo pan, só para que o resto vivan en paz na retagarda. Retagarda, palabra redefinida pola poesía: ese lugar onde te permites ollar para o embigo ata que te matan mentres recitas.