Este mes de abril cúmprense 77 anos do libro de Antoine de Saint-Exupèry, O principiño. Dicir que é unha obra para público infantil sería reducir moito a cuestión pois este libro, coma Alicia no país das marabillas ou a saga enteira de Mafalda, son obras que pode gozar calquera ser humano cun mínimo de sensibilidade.
Todos lemos O principiño. E quen non o leu é quen de contar algunhas cousas sobre el, ofrecer algunhas citas, como iso de que se tes unha rosa e a coidas, estás perdido porque quedas unido para sempre a ela, ou que un ama á terra propia aínda que esa terra sexa un asteroide diminuto cun volcán rabudo, ou que hai que saber mirar dentro dos sombreiros un elefante papado por unha boa constrictor e non, precisamente, un sombreiro, como vería calquera persoa maior. Ese tipo de cousas. Mais, sobre todo, esta frase: «Só se ve ben co corazón, o esencial é invisible aos ollos». Esas palabras, que adornan cadernos infantís, perfís de Twitter e de Instagram e que nos remite a un flower power feliz e inxenuo, ten moito máis dentro do que moitos dos bestsellers que adoitamos mercar nas librerías (cando estaban abertas; que melancolía teño delas!). Porque o que vén dicir é algo sinxelo, tanto, que se nos esquece: o crucial case que nunca é o importante, no que debemos reparar témolo diante dos ollos e, quizais por iso, non nos decatamos de que existe.
Esta pode ser unha das grandes leccións desta pandemia. Que o esencial tiñámolo aí pero nos resultaba invisible. Non viamos ao persoal sanitario, a quen se lle foi recurtando cartos, condicións e posibilidades na crenza de que non eran esenciais. Non viamos ás persoas máis humildes e traballadores suando e arremangándose para que o mundo sega funcionando. Porque se alguén nos está sacando desta lea non son os ricachóns que veranean en Palm Beach (ou Marbella), senón os que se erguen cada mañá para sacar o pan de molde do camión, os que continúan cruzando as rúas do país para que non nos falte de nada, esas enfermeiras e enfermeiros que visitan os domicilios da xente maior con equipos de protección máis que dubidosos pero con toda a súa fe en que hai que facelo, porque a alternativa é demencial.
O esencial é invisible aos ollos porque só se ve co corazón. E porque quizais agora por fin vemos, decatámonos de que existe a cultura. Que necesitamos a música, que necesitamos os libros, que necesitamos ás actrices e actores. Agora si. Hai uns anos había quen argumentaba que a piratería non era tampouco tan grave. Ou hoxe, quen os cualifica sen máis de titiriteiros prescindibles. Pero menos mal que están aí, nos balcóns ou ofrecendo de balde a súa arte e traballo na Rede.
O principiño dicía que para apreciar ás volvoretas había que soportar dúas ou tres eirugas. Que a beleza viña detrás. Oxalá, logo da pandemia, veña a beleza, a que cantou Aute. Á que acceden os nenos de Antoine. Á que aspiraba Luis Eduardo. Oxalá.