Mondoñedo de Cunqueiro

OPINIÓN

No disponible

01 mar 2020 . Actualizado a las 05:00 h.

Hai cidades que existen porque levan un poeta dentro. Cidades, territorios, espazos xeográficos que entran na eternidade grazas á palabra dun poeta, ou como din nas terras mindonienses: que ben deitan da palabra dun creador. Praga é Kafka, Élsinor é Shakespeare, Dublín é Joyce, Macondo existe porque a soñou García Márquez, Auria é Blanco Amor, Istambul é Orham Pamuk… Eu achegueime por primeira vez a Mondoñedo da man de Cunqueiro. Mondoñedo é Álvaro Cunqueiro. Tamén as San Lucas, o bronce da Paula, a memoria do mariscal Pardo de Cela no Pasatempo, a canle do río Vello a correr polos pasadoiros dos muíños, os Santos Inocentes na catedral, a pegada do bispo frei Antonio de Guevara, autor dun dos libros mais celebrados do século XVI, Menosprecio de corte y alabanza de aldea, dedicado ao rei de Portugal…. Todo iso e moito máis é Mondoñedo. Mais para min, moi fundamentalmente, Mondoñedo é o universo de Cunqueiro.

 

O pasado venres cumpríronse 39 anos do pasamento do poeta, narrador, dramaturgo, ensaista, xornalista, unha das grandes figuras das letras galegas do pasado século que o tempo, lonxe de apagar, axiganta. Recoñezo que eu prefiro celebrar os nacementos (22 de decembro de 1911, no caso que nos ocupa); somos un pais moi dado ás necrolóxicas e estreito de máis cando se trata de celebrar estreas: o primeiro libro, a primeira exposición, o primeiro concerto. A grande festa que se lle fixo a Cunqueiro en vida, pouco antes de morrer, foi aquela xuntanza no hotel Samil de Vigo (abril de 1980), onde a editorial Galaxia presentou o primeiro volume da súas Obras Completas, e onde o escritor pronunciou a célebre frase: «Mil primaveras máis para Galicia». A palabra a sementar futuro. O verbo (o logos dos filósofos gregos) como símbolo ou principio da creación.

 

 

Correu auga polas presas dos muíños e a palabra (a obra) de Álvaro Cunqueiro amosa novas luces cada día, como só lles sucede aos clásicos. O pasado venres tiven a honra de visitar a súa casa fronte a catedral, agora convertida en museo. Alí escribiu algúns dos grandes títulos da década dos 50 e primeiros anos 60. O concello de Mondoñedo honra estes días a súa memoria, e honrándoa hónrase a si mesmo, hónranse os mindonienses todos. Os que foron e os que están. Penso na miña admirada Marina Mayoral, por exemplo. Eu cheguei por primeira vez a Mondoñedo porque un día, na facultade de Filosofía e Letras, o profesor Ricardo Carballo Calero puxo nas nosas mans o Merlin e familia. Nunca agradecerei abondo ao vello profesor aquel xesto. Sabía el das nosas inquedanzas literarias, seguramente tamén da nosa confusión, enredados nas modas do momento: o realismo social, o chamado realismo máxico... Parou don Ricardo no corredor, botou man ao peto, sacou o libro e dixo: «Tomade, lede isto». E aquí estamos. Aínda non nos recuperamos do pasmo.