Din que o corpo humano ao nacer é auga ao 75 % e preto do 65 % na idade adulta. Os galegos, ata o outro día, debiamos andar polo 98 ou 99 %, así a ollo. Nós somos auga ou non somos, e iso é algo tan orgánico que configura a nosa identidade máis que calquera outra cousa. Máis incluso que a lingua. Que a lingua, si, porque galegos somos os que a falamos e os que non -mentres no noso perfecto español dicimos «cuando fuéramos» ou «y luego, ¿qué te pasó?»-, pero non hai un só de nós que non teña a auga rebordándolle das orellas. Somos auga, si, auga por todos os flancos: auga mariña, auga de regatos, correntes e ríos, auga do ar húmido, da terra baixo os nosos pés, con esa persistente vocación de lama. E amamos a auga e a odiamos, como amamos o propio, como o odiamos ás veces.
Somos, pero a piques estamos de non ser, a piques de encarar unha crise de identidade sen precedentes, máis grave aínda que a crise demográfica que nos ten afundidos. Porque logo de ter declarado por primeira vez a situación de seca, como podemos afrontar o espello e sentir que somos os mesmos? Como ignorar esa sequidade na pel, esa necesidade inédita de hidratación, de ver chover? Como, sendo nós auga de toda a vida, chegamos agora a marabillarnos ao ver descargar as nubes sobre a nosa cabeza, que nin ganas de abrir o paraugas dan? Co que eramos nós, mi madriña.
Ninguén vai poñer fin a este drama, ninguén vai apagar o lume lento no que estamos a cocernos nesta casca de noz que é a Terra. Ningunha billa que se peche, ningunha luz que se apague, ningunha bolsa de plástico que se recicle para non acabar alimentando un robalo no fondo do mar vainos salvar de cumprir o noso destino ineludible, como un día fixeron os dinosauros. Iso non ten volta.
Pero de ser, que non sexa, por favor, pola nosa man, que non sexamos nós, esta xentiña feita de auga e verdello, os que nos deixemos ir sen dicir antes: ei!, que estamos aquí, que esta terra verde é nosa, que esta auga somos nós... ou non somos. Desta vez que ese encollerse de ombros, que esa alma ás veces resignada, outras tráxica, non nos faga pensar que para enfrontar a seca, que para apagar os lumes, só hai que esperar, con paciencia, que chova.