Salutación ao inverno

*+Víctor F. Freixanes VENTO NAS VELAS

OPINIÓN

04 nov 2012 . Actualizado a las 07:00 h.

Ten mala prensa, o inverno. As choivas, os fríos, o lazo nas fontes e nas pozas dos camiños, as neves, as coriscadas, esas xeadas que xorden de súpeto, sobre todo contra o mes de febreiro, que son coma sopretes aburando canto pillan por diante? E logo están as metáforas, que se cadra non o son tanto: o inverno nuclear, o inverno das grandes glaciacións, o inverno letal, a estación que anuncia o final da vida? Nas imaxes medievais o inferno píntase coma unha gran lumarada de tormentos, mais tamén coma un interminable e ferocísimo inverno? Mesmo os economistas falan de invernía. Durísima invernía. A saber cánto durará, durante cánto tempo teremos que resistila? E non obstante, a min gústame o inverno. Ten mala prensa. Pero gústame o inverno.

Teño un amigo que por estas datas, cando viviamos na cidade, me chamaba sempre para lembrarme que cumpría saír á aldea para catar o inverno: o arrecendo inconfundible do inverno. E alá marchabamos, a dar unha viaxata polo país, para embebedarnos do lume das lareiras, a leña arder nas bilbaínas, o cheiro inconfundible dos fogares aldeáns, a conversa dos vellos arredor das brasas, a festa antiga dos magostos, o viño novo cantando nas pipas? «Polo San Martiño, abillarás o viño», di o refrán. E no primeiro de novembro, lembrarás a memoria dos defuntos. Somos terra e memoria. Non exclusivamente. Pero tamén. Unha parte da nación está na consciencia ou memoria dos seus mortos, os que noutrora a fixeron e, en gran medida, para ben e para mal, lle dan sentido ao que arestora somos, alento para os que veñen despois: a primavera.

Por iso gusto do inverno: porque detrás vén sempre a primavera. Convén non esquecelo. Como cando de nenos iamos ao cine e gozabamos cos avances que poñían antes da película. O sol de inverno, sobre todo, é un dos grandes espectáculos que nos ofrece a natureza. Unha beleza distinta. Na miña opinión, bastante máis estimulante ca beleza do outono. As árbores perden as follas e son coma xigantes durmidos, alumeados pola luz e a alfombra verde dos prados. A churruscada alegre dos roxóns nas tixolas. A matanza do porco nos primeiros fríos, contra xaneiro. A festa das bicas e das filloas?

E a familia. O inverno é (tamén) a familia. O relato da tribo, debullado paseniño arredor das antigas cociñas. Unha cunca de caldo, un vaso de viño novo e a leria dos amigos. Na cidade é diferente, demasiada luz, demasiado gasto. Onde verdadeiramente catamos o inverno é na vella cultura da aldea. Na escuridade da aldea, que empeza a encerrarse en si mesma axiña aparecen as primeiras coriscadas, cada casa é un territorio autónomo, unha célula viva, a narración do principio do mundo, que volve e nos agarima. Ollade o fume entre as tellas. «Estamos aquí», parece dicirnos. Resistimos. Hai unha enerxía interior que transcende o castigo do tempo e seica nos instala noutra dimensión: a vida non se extingue, continúa. Semella durmida, agochada entre as tellas e detrás dos poxigos. Pero continúa.