Nunha Semana Santa de mediados dos setenta pisei, por primeira vez, chan extranxeiro. Chegar en Seiscentos a Portugal por difíciles estradas era unha heroicidade. E logo a aduana, Carta Verde, pasar a fronteira, cruzar a gran ponte de ferro, pasar a alfándega… e entrar en Portugal, tan lonxe e tan de preto; tan diferente e tan igual.
Era extraño entrar na rexión de Miño, en «Valença do Miño», que habería que traducir como prestancia, orgullo, valor do Miño, o noso río e o deles. Chegar a aquela cidade amurallada, sorprendeume: o abandono do monumento, campesiños descalzos pola estrada, milleiros de motos, escasos e poderosos coches conducidos a toda velocidade. Se aquí avanzamos, tamén a Portugal lle sentou ben a liberdade, desapareceron descalzos e motos e democratizáronse os coches. E restauraron a muralla na medida en que o turismo e o comercio invadiron Portugal. E agora pódese ir por Valença saudando lucenses coma en calquera cidade galega.
Para moitos de nós, saber que se derrubou parte da muralla de Valença foi un duro golpe. Porque Valença é unha prolongación de Lugo, e a choiva que mancou a súa muralla derrubou parte da nosa memoria monumental. Parecíanos invencible aquela muralla, e de repente dámonos conta que é «humana» coma a nosa, e as desaforadas choivas que por fin encheron os embalses removeron os cementos dun pobo co que tanto nos identificamos.
Pero a desgraza non retraeu aos visitantes, e os devotos da cidade irmá de máis aló do Miño sabemos que a vida segue, a muralla curará as feridas e volveremos alí pois sempre será verdade o que cantou Siniestro: «Menos mal que nos queda Portugal».