Xosé Luís Méndez Ferrín (Ourense, 1938) é home de biografía errabunda. É un deses inquedos vigueses de Ourense que construíron, coas mans e as palabras, a grande cidade do sur de Galicia. Habitante e pasaxeiro tamén das rúas de Vilanova dos Infantes, Pontevedra, Madrid, Oxford ou Lugo, este antigo profesor de Literatura española no Instituto Santa Irene de Vigo, exquisito columnista, rebelde conxénito, activista da esquerda nacionalista e actual presidente da Real Academia Galega é un ser excesivo. Tanto, ás veces, na defensa da súa ideoloxía como no seu desbordante talento literario. Desde a primeira liña publicada ( Voce na néboa , 1957), anuncia a revelación dunha voz convulsa e poderosa, como extraída das máis profundas idades do humus de Galicia.
Porque en Ferrín todo emerxe das fonduras da terra mesma, como un deses mananciais sagrados que todos os galegos reverenciamos, si, pero moi singularmente os arraianos que, coma Ferrín, habitamos na fronteira morriñenta de cidades como Vigo ou A Coruña, nas que tamén palpita a aldea ás portas mesmas das grandes avenidas.
Desa telúrica forza nace a literatura ferriniá, na que non hai distancias entre prosa e poesía: toda ela séntese na xema dos dedos, porque é palpable como as verbas ancestrais dun idioma cultivado ata o último parágrafo polo autor. Pasamos sen pestanexar de Con pólvora e magnolias (poesía) a Amor de Artur (novela) e a O crepúsculo e as formigas (relatos), esvarando por un galego arbóreo, case monumental.
Ata nas súas obras menores, como Retorno a Tagen Ata , Ferrín demostra un amor case físico polo idioma e escribe cousas así: «Todo o bosco brillaba, cunha estreliña en cada folla. Húmida a atmosfera, parada, tépeda. Cheirumes seminais e polens mestos proclamaban a primavera. Os meus pés afundíanse nunha masa de folla podre, carriza, gromos tenros, apóutegas, campaíñas azuis». Case nada.
Aquel soño de Álvaro Cunqueiro de que o galego vivise mil primaveras máis non semella tan irreal cando un cae entre os antigos fentos desta lingua indomable acariñada por Ferrín.