Hallan juegos de alquerque medievales en el atrio de una iglesia de Friol

FRIOL

PATRIMONIO DOS ANCARES

En la provincia hay pocos casos de este tipo de tableros antiguos

14 mar 2018 . Actualizado a las 05:00 h.

Los integrantes del Colectivo Patrimonio dos Ancares acaban de documentar un tablero de juegos de alquerque en la entrada del atrio-cementerio de la iglesia de Anxeriz, en Friol. «Na actualidade son elementos patrimoniais practicamente descoñecidos para a maioría das persoas e atopámolos en castros da Idade do Ferro, en castelos medievais e en edificios relixiosos (capillas, monasterios e iglesias», explica Xabier Moure.

Este historiador explica que salvo en Santiago, donde el colectivo A Rula documentó unos 170 alquerques, en el resto de Galicia son muy escasos. «Na provincia de Lugo só documentamos uns poucos, un no castelo roqueiro medieval de Castromaior (Abadín); un localizado por nós nun castelo altomedieval en Cervantes; no castro da Agra dos Castros, en Lugo onde apareceron unhas fichas de xogo; un no balneario romano de Lugo; un procedente de Quiroga que se atopa no Museo Provincial de datación tardorromana; un reutilizado nun muro da igrexa mosteiral de Diomondi (O Saviñao); e este de Anxeriz en Friol», señaló Xabier Moure.

Grabado principalmente sobre soporte granítico, «o alquerque é un xogo de mesa do que se coñecen tres variedades: de tres (tres en raia), de nove (coñecido tamén como xogo do muíño) e de doce». En el caso del hallado en Anxeriz, Moure cree que es de la misma época que la iglesia románica, «onde tamén podemos ver gravados outros interesantes motivos, ademais dun sartego antropoide que se atopa no cemiterio». Por la ubicación, en la entrada del templo, el integrante de Patrimonio dos Ancares afirma que «sería utilizado polos fregueses antes e despois da saída dos cultos relixiosos; lembremos que os adros das igrexas eran utilizados en Galicia como puntos de reunión da veciñanza».

Manera de jugar

El de Anxeriz, explica Moure, es un alquerque de nueve y señala que se cree que este tipo fue introducido en la Península por comerciantes griegos y fenicios. «Foi un xogo moi popular nos séculos XIII e XIV. Trátase dun taboleiro cadrado, formado por tres cadrados concéntricos unidos por catro liñas perpendiculares axiais, unha en cada un dos lados. Cada xogador utiliza nove fichas. Cada vez que un xogador consegue colocar tres fichas horizontal ou verticalmente, sacarase do taboleiro unha do opoñente. O obxectivo é reducir o número de fichas ao opoñente, como no xogo das damas».

Desde el colectivo Patrimonio dos Ancares ya comunicaron el hallazgo a Patrimonio y al Concello de Friol «para que o protexa e sinalice por tratarse dun elemento patrimonial de moito valor histórico e escasísimo na provincia de Lugo e tamén en Galicia onde, agás en Santiago, non chegan aos 100 os exemplares coñecidos».