Xerais publica en dous volumes a revisión do «Gran Dicionario da Lingua» tras catro anos de estudos
LUGO
Edicións Xerais de Galicia vén de poñer á venda a revisión do seu Gran Dicionario da Lingua, un traballo iniciado no ano 1992, que tivo a súa primeira edición no 2000. Na súa actualización, o dicionario está editado en dous volumes cun total de 2.464 páxinas, e cen mil entradas (cinco mil máis que na edición anterior). As principais novidades que achega, ademais da adaptación a normativa lingüística vixente, son a transcrición fonética das palabras, a inclusión dunha serie de palabras non estandarizadas e unha referencia etimolóxica de cada unha delas. Tanto o traballo inicial como a súa revisión foron coordinadas por Xosé María Carballeira, coa participación de Carme Area, Carme Hermida, Primitivo Iglesias, Xosé María Lema e Rosa López.
«A normalización lingüística era un aspecto importante nesta revisión, pero non era o básico», explica o coordinador do proxecto. Xosé María Carballeira subliña que se trata dunha edición practicamente nova. «Non só hai unha revisión cuantitativa, polo incremento no número de entradas, senón que hai unha revisión cualitativa que creo que é o máis salientable, porque revisamos todas as entradas, inclúese outro tipo de información que antes non se tiña en conta», afirma Xosé María Carballeira.
Unha das novidades da edición 2009 é a inclusión de formas estandarizadas. «Nunha lingua existe un léxico estándar ou común, que é o léxico aceptado pola institución académica correspondente», explica o lingüista. «Nós preferimos utilizar o termo estándar máis que o correcto ou incorrecto, porque en lingüística non vale para nada; calquera palabra que sirva para comunicarse vale. Que dende o punto de vista da norma sexa correcta ou incorrecta é unha cuestión máis ben sociolingüística. Entón falamos de palabras non estandarizadas cando nos referimos a aquelas que non están no léxico aceptado como común. As estándar van marcadas cunha tipoloxía máis grande, mentres que as outras aparecen noutras formas tipográficas», di un dos autores.
No caso da transcrición fonética, os redactores do proxecto quixeron evitar as posibles polémicas que conleva este tema. «No caso da transcrición fonética pode haber certa discusión porque tampouco existe un estándar fonético, por iso moitas entradas, se as observamos cun pouco de detemento, ofrécense diferentes alternativas de pronuncia porque non existe un estándar fonético. Non en todos os casos, pero si nos que pode haber controversia», sinala Carballeira.
A edición do 2000 xa incluía todas as palabras de uso cotián, por iso as novas entradas están relacionadas en moitos casos con termos procedentes dos avances tecnolóxicos. «As palabras patrimoniais de uso cotián, dificilmente podemos engadilas a non ser algunha non estandarizada, que nós dicimos que son lexitimamente galegas, pero que non están dentro do estándar», puntualiza o coordinador. Neste sentido, Carballeira lembra que o galego funciona coma calquera outra lingua cando crea novas palabras. «Dentro de todas as linguas existe a posibilidade de formar palabras, que nacen por derivación ou por composicións; o galego ten exactamente os mesmos mecanismos de formación de palabras que calquera outra lingua, aínda que, na actualidade, non é un procedemento que teña moito vigor en calquera lingua, case todo nese sentido está moi acoutado», conclúe.