O Incio suaviza 18 años después el plan urbanístico que provocó el catastrazo

Carlos Cortés
Carlos Cortés MONFORTE / LA VOZ

O INCIO

Representantes del Ayuntamiento y la Xunta en el acto de firma de la aprobación del nuevo PXOM, que se celebró este lunes en la casa consistorial de O Incio
Representantes del Ayuntamiento y la Xunta en el acto de firma de la aprobación del nuevo PXOM, que se celebró este lunes en la casa consistorial de O Incio CEDIDA

La nueva normativa limita el suelo edificable alrededor de las aldeas

07 mar 2023 . Actualizado a las 11:05 h.

La conselleira de Medio Ambiente, Ángeles Vázquez, firmó ayer la orden que aprueba de forma definitiva el nuevo Plan Xeral de Ordenación Municipal (PXOM) de O Incio. La conselleira se desplazó a este municipio para ratificar en la propia casa consistorial y en presencia del alcalde, Héctor Corujo, el que es el primer plan urbanístico nuevo que entra en vigor en Galicia en el 2023. El plan sustituye al que estaba en vigor desde el 2005 y que acabó provocando un incremento de impuestos vía catastro que desató un gran malestar vecinal en O Incio.

La memoria de aquel catastrazo ha estado sobrevolando la vida política local desde entonces y el nuevo plan nace con el objetivo de cerrar esa etapa. En general, reduce la cantidad de suelo que el plan de hace 18 años calificaba como urbanizable alrededor de los núcleos de población rurales del municipio. Que fuesen urbanizables permitía alegrías constructivas que están vetadas en el plan aprobado ahora, pero también le proporcionaba a esos terrenos un valor teórico que sus propietarios tenían que pagar en los recibos del impuesto sobre bienes inmuebles (IBI).

En el acto de firma de la orden de aprobación del nuevo PXOM de O Incio, la conselleira apuntó que este documento está pensado para dirigir la evolución de este municipio en los próximos 25 años. Ángeles Vázquez recordó además que O Incio ya disponía de un plan de urbanismo adaptado a la normativa actual, pero apuntó que era preciso revisarlo y actualizarlo para hacer un análisis más completo de todos los aspectos que inciden en la ordenación territorial del municipio y beneficiar a los 1.536 habitantes de las 28 parroquias que forman O Incio.

El 98% del total

En la consellería explican que en el plan nuevo algo más del 98% de los 146 kilómetros cuadrados del término municipal de O Incio están calificados como suelo rústico. A continuación, con un 1,5%, figura el terreno considerada de núcleo rural, y con superficies todavía menores el suelo urbano y el urbanizable.

Portavoces de de este departamento de la Xunta destacan además que el nuevo PXOM de O Incio prevé cerca de 105.000 metros cuadrados para espacios libres y zonas verdes, y algo más de 28.500 metros cuadrados para equipamientos comunitarios.

En materia de patrimonio histórico, el plan aprobado este lunes incorpora a su listado de elementos protegidos las mámoas de Serra de Arriba y Seixas, que fueron descubiertos en los últimos años.

Al acto de ayer en el Ayuntamiento de O Incio asistieron además de la conselleira y el alcalde el delegado territorial de la Xunta en Lugo y representantes del equipo técnico que trabajó en la redacción del plan.

«O PXOM do 2005 fíxose cunha ambición que despois se demostrou excesiva»

O alcalde do Incio, Héctor Corujo, está satisfeito por poder deixar resolto o Plan Xeral de Ordenación Municipal antes de que remate o mandato que comezou logo das eleccións municipais do 2019. Era un dos seus obxectivos cando asumiu o cargo hai catro anos, e faltoulle pouco quedar ás portas de conseguilo.

—O plan vixente na actualidade fora aprobado no 2005, facía falta un novo?

—Aquel plan fóra dos máis rápidos en aprobarse en Galicia despois da aprobación da Lei do Solo do 2002. E fíxose cunha ambición que despois se viu que era excesiva. Prevía as máximas posibilidades de expansión dos núcleos de poboación que permitía aquela lei. Cando despois se aplicou ao catastro, iso provocou unha revalorización de terreos e unhas obrigacións tributarias para os propietarios tamén excesivas. O propio alcalde Ángel Camino, que fora quen promovera aquel plan do 2005 xa se puxo a traballar para modificalo antes de deixar o Concello. A súa sucesora, Laura Celeiro, continuou aquel traballo e fixo a aprobación inicial do plan hai catro anos, pouco antes das eleccións municipais do 2019.

—Vostede deulle continuidade a todo ese traballo?

—Basicamente, si. A miña intención foi desde o principio aprobar o plan novo o antes posible para evitarlles aos veciños pagar uns impostos por solares que eles non queren que teñan consideración urbanística de solares. Que ademais son fincas que en realidade non teñen posibilidade inmediata de crecemento urbanístico. Esa era a nosa prioridade, así que o que fixemos cando eu entrei como alcalde no 2019 foi basearnos no que xa estaba feito para facer o proceso máis rápido. E finalmente tardamos bastante máis do que eu agardaba.

—Por que?

—Influíu que nos colleu a pandemia polo medio, pero é que ademais aquel plan aprobado inicialmente no 2019 chegounos devolto pola Xunta con indicacións para facer un número considerable de modificacións. Tivemos que incorporar moitos informes sectoriais e tamén houbo que redebuxar as delimitacións de núcleos, por un cambio de criterios técnicos que nos afectou.

—Por pouco non lle dá tempo a facelo neste mandato.

—Efectivamente. Un asunto que pensaba que podíamos resolver nun par de anos sen problema resultou que nos levou ata final do mandato, e iso con moito traballo detrás.

—Tiveron que sacrificar algo para acabalo xa?

—Non. A idea inicial era ser realista coas delimitacións de núcleos, pegalos ao que é o terreo construído. Delimitamos ata onde hai casa e un pouquiño máis como área de expansión. Eu diría que se sacrifican ao redor de dous terzos do que no plan do 2005 viñan como solo de núcleo rural.

—E non hai perigo de que agora quede limitadas as posibilidades de crecemento en determinados lugares?

—Podería pasar nalgún caso, si, pero estamos indo na liña do que quere a Xunta, que é promover que se rehabiliten os núcleos de poboación. Non é que quede cero solo para quen queira construñír unha casa nova, pero si que queda moito menos. Iso obrigará á xente que vir para O incio a rehabilitar o que xa eran espazos habitados no medio rural.