Sistemas de adestramento para falar en grupo

Jesús Garrido

LA VOZ DE LA ESCUELA

Hai técnicas de discusión en grupo que contribúen a evitar que só unha parte dos alumnos participen activamente nelas
Hai técnicas de discusión en grupo que contribúen a evitar que só unha parte dos alumnos participen activamente nelas ALBERTO LÓPEZ

Na primeira páxina de La Voz de la Escuela de hoxe falamos sobre a dificultade que presenta a noticia cando só un vinte por cento dos alumnos interveñen dunha forma notable na discusión de grupo, especialmente os alumnos mellor dotados para a comunicación ou que se senten con maior coñecemento dos temas en clase. Por iso establecéronse diversos tipos de adestramento para que todos se impliquen na discusión e non só aqueles que na clase destacan máis polos seus coñecementos. A técnica de toma de decisións participativa, o xogo grupal en círculos concéntricos ou o sistema de rodas gráficas poden axudar a un bo adestramento para discutir e comunicarse coa noticia de cada día en Prensa-Escuela.

04 mar 2020 . Actualizado a las 05:00 h.

1. TOMA DE DECISIÓNS

Elíxese un problema importante e complexo —non paga a pena aplicar o esquema a problemas moi pequenos ou de solución simple— que necesita unha toma de decisións que sexa efectiva como tarefa e que deixe suficientemente satisfeito e ben relacionado ao grupo. Repártense as actividades, combinando as que son de grupo total (GT) e as de grupo parcial (GP) para que haxa esa dobre dinámica.

1.0. Como introdución, debúxase un gráfico de tal xeito que en cada momento se vexa claramente en que fase (da 1 á 11) está a toma de decisións (GT).

1.1. Exprésanse sobre a importancia do problema para o grupo (GT).

1.2. Inténtase unha boa definición do problema entre todos (GT).

1.3. O grupo divídese en subgrupos e recollen alternativas para a solución (GP).

1.4. Os subgrupos reúnense e, antes de seleccionar as alternativas mellores, o grupo total decide que criterios hai que ter en conta para escoller a mellor (GT).

1.5. Os subgrupos van aos seus postos e seleccionan alternativas, só dúas ou tres, e por orde preferente (GP).

1.6. Faise a selección de alternativas (unha ou dúas) de todas as propostas polos subgrupos (GT).

1.7. Vanse ao subgrupo e estúdanse as consecuencias —vantaxes e desvantaxes de cada unha das dúas alternativas elixidas— (GP).

1.8. Proponse as consecuencias no grupo e tómase a decisión entre todos (GT).

1.9. Cada subgrupo estuda as tarefas ás que o leva tal toma de decisións (GP).

1.10. Proponse a lista de tarefas no grupo total e establécese o compromiso de levala adiante entre todos (GT).

1.11. Establécense as formas de avaliación que ha de ter co tempo esa toma de decisións (GT).

2. CÍRCULOS CONCÉNTRICOS

A entrevista directa dos compoñentes do grupo entre si ten unha vantaxe sobre as preguntas escritas: o falar cara a cara, os xestos, o ton da voz, etcétera dan unha mellor versión da opinión de cada un dos compañeiros sobre o tema que preocupa no grupo.

2.1. Elíxese un tema de tarefa ou de relación grupal.

2.2. Sentan en dous círculos concéntricos, mirándose de fronte.

2.3. O interior (A) mira cara a fóra e entrevista ao exterior (B), que mira cara a dentro.

2.4. Cada alumno de (A) entrevista, durante dous minutos, ao que ten de fronte (B) e anota datos.

2.5. Aos dous minutos, xira só o círculo interior (A) cara á dereita e cada un de (A) entrevista ao novo que ten de fronte de (B).

2.6. Cando os de (A) teñan entrevistado a todos os de (B), descanso e síntese de datos.

2.7 O grupo entrevistador (A) pon en común co seu círculo os datos obtidos.

2.8. O grupo entrevistado (B) comunica as preguntas que o grupo (A) lles fixo e prepara as que lles vai facer na seguinte roda.

2.9. Roda de novo, e cada un do grupo (B) entrevista a cada un do (A).

2.10. Aos dous minutos vira soamente o (B) cara á súa dereita.

2.11. Cando todo termine, ponse en común, facendo unha síntese de preguntas e respostas.

3. RODA DE DISCUSIÓN

Aínda que o deseño gráfico denota claramente que todos se sitúan no mesmo plano, con todo as relacións non teñen a mesma intensidade duns con outros. Así, por exemplo, cada un (A) ten contacto inmediato co que está á súa dereita (B) e á súa esquerda (C), pero só contacto mediato, a través deles, con todos os demais.

Ao mesmo tempo, debe recordarse que unha mensaxe que se xera nun punto (A) non só se comunica polos seus laterais inmediatos, senón que os resultados da acción veñen tamén a través deles (B) e (C); pero pode ser que a mensaxe que pasou por (C) traia despois resultados a través de (B) e viceversa, enriquecendo a fluidez e variedade de comunicación.

3.0. Constitúese un ou varios subgrupos (SUB) de seis alumnos.

3.1. Cada subgrupo elixe un tema para desenvolver en forma de roda.

3.2. Cada un comeza a expresar as súas opinións e a recibir as dos demais.

3.3. Mantéñense, porén, exactamente as normas propias da figura de roda: só falar directamente cos que tes á beira e nunca falar ao grupo como tal. Só a través dos dous da túa dereita e da túa esquerda circula a túa opinión e só a través deles chégache a opinión dos demais.

3.4. Ao cabo dun tempo, cando o tema tivo suficiente circulación de ida e volta, cada un do subgrupo, individualmente, escribe o que captou que o subgrupo pensa sobre ese tema, incluíndo tanto a súa opinión propia (ida) como a que recibiu dos demais (volta).

3.5. Cada un dos subgrupos (SUB) fai resumo de todas as opinións.

3.6. Un representante de cada subgrupo comunica, lendo, ao grupo total (GT) as opinións do subgrupo.

3.7. Discútese entre todos para que vale esta forma de traballo en grupo: vantaxes e desvantaxes que poida ter.