Curiosidade, entusiasmo, amor polo vivo... son ferramentas, xunto cos teus cinco sentidos, froito da evolución que onde mellor se desenvolven e fortalecen é na natureza
07 feb 2018 . Actualizado a las 05:00 h.Lupa, prismáticos e cámara de fotos son tres ferramentas que nunca deben faltar na túa mochila cando saias á natureza en busca de aventuras e descubrimentos. Non teñen por que ser demasiado caras. Pero se o teu peto non chega para facerte con elas, sempre podes propor ao colexio que compre unas cantas de cada e volas facilite en forma de préstamo a quen tedes tantas ganas de convertervos en exploradores. A cambio, compartide despois cos vosos compañeiros e profesores os resultados das vosas andanzas, xa sexa en forma dun artigo para a revista do cole, de breves informes, de reportaxes fotográficas ou de vídeos. Seguro que sorprenderedes a todo o mundo!
Os primeiros sorprendidos seredes vós, claro. Incluso se o voso destino é unha zona verde rodeada de edificios, enseguida vos chamará a atención a diversidade de formas de vida animal e vexetal que teñen alí o seu fogar. Segundo vaiades visitando novos destinos, iso si, veredes como a maior extensión de espazo natural case sempre haberá máis variedade de hábitats e polo tanto tamén de flora e fauna.
Pero antes de continuar cuns cantos consellos acerca do uso de cada unha desas tres ferramentas, é importante facer un recordatorio acerca doutras moito máis útiles aínda, e que ademais son fantásticas, e totalmente gratis. Telas agora mesmo aí, contigo, segundo les estas liñas! E é que che acompañan alá onde vaias. De feito, son parte inseparable de ti.
Chámanse curiosidade, entusiasmo, sentido crítico, creatividade, amor polo vivo, habilidade para comunicarte cos teus... Xunto cos teus cinco sentidos, gozas de todas elas grazas á evolución da nosa especie. Foron moitos os milenios que os nosos antepasados pasaron en plena natureza, desenvolvendo esas e moitas outras capacidades. Para que hoxe supoñamos que non son tan importantes como, por exemplo, unha boa conexión a Internet! Vaia se o son! De feito, quen as teñen mellor adestradas adoitan lograr moito maior éxito como estudantes primeiro e como profesionais despois.
Resulta, doutra banda, que unha das contornas nas que mellor se desenvolven e fortalecen é, precisamente na natureza. Isto é algo no que cada vez insisten máis pedagogos, psicólogos e pediatras. E tamén nenos e nenas, cando o descobren! A todo iso se engade o exercicio físico. E o feito de que en poucos lugares o pasa un tan ben en compañía de amigos e compañeiros. Se o pensas, é en grao sumo lóxico: foi rodeados de biodiversidade como os seres humanos aprendemos a comprender o mundo e a nós mesmos. As aglomeracións urbanas son unha invención moi recente na historia da nosa especie.
De modo que, á hora de asomarte a unha lupa, uns prismáticos ou unha cámara de fotos, debes ter sempre presente que por si sos ningún destes instrumentos che descubrirá nada. Es ti quen os converte en fiestras fascinantes cara a seres demasiado pequenos ou distantes como para ser observados a primeira ollada. Ou demasiado complexos ou fermosos como para ser descritos nun texto ou retratados nun debuxo.
Así que adestra sempre a lume de biqueira as túas ganas de descubrir, os teus espíritos científico e artístico: este é o primeiro consello para o manexo desas tres ferramentas. E non só para sacar o maior partido de cada unha delas. Porque, sobre todo, ao que sacarás maior partido así será ás túas capacidades. Entre elas, a de gozar ao grande da natureza. Moita sorte nas túas aventuras!
Para ver mellor de preto: a lupa
Cabe en calquera peto. E coma unha pequena chave capaz de abrir a porta cara a paisaxes diminutas. Grazas a ela podes desde contar o número de segmentos nas antenas dun insecto a estudar a estrutura dunha pluma, pasear coa vista polos xardíns de mofos que se forman sobre algúns alimentos ou polos de musgo e hepáticas que crecen nos muros, ou estudar as esporas que preservan no seu envés as follas dos fieitos. ¡E estes son uns poucos exemplos de entre decenas de miles! Doutra banda, cando se che crave unha espiña nun dedo, aí estará a túa lupa para axudarche a extraela con maior facilidade...
Hai diversos tipos de lupas. Unhas grandes como pratos de sobremesa, outras do tamaño dun polgar, outras máis de mesa. As lupas de reloxeiro encáixanse no oco do ollo, coma un monóculo. É probable que cando acudas a unha tenda a buscar a que mellor se axuste ás túas necesidades atopes tal diversidade de ofertas que non saibas por cal decidirte. Pois ben, hai tempo que a maioría de naturalistas, tras ter vivido o mesmo tipo de incerteza, decidiron que as mellores para eles son de dous tipos.
Unha delas é a gran lupa redonda de dous ou tres aumentos, ás veces máis. Aínda que non amplía demasiado a imaxe, si permite estudar de xeito cómodo, por exemplo, as follas ou a cortiza das árbores. Ou aos insectos polinizadores mentres van voando de flor en flor.
O outro modelo, máis usado, é o de lupa pregable pouco maior ca un polgar e de arredor de dez aumentos. Aínda que a súa pequena lente obriga a achegarse moito ao que se observa, a súa gran ampliación revelarate detalles incribles.
O mantemento das lupas é moi sinxelo: basta con limpalas con frecuencia cunha baeta de lentes das que se usan para as lentes. Se teñen terra, mellor soprar antes. Doutra banda, para non esquecelas en metade do bosque, é boa idea atarlles un cordón.
Para ver mellor de lonxe: os prismáticos
Hainos de case todos os prezos imaxinables, desde menos de 60 euros ata de varios miles. ¡Esquece polo momento estes últimos! Para empezar, bastarache cuns prismáticos modestos, que non pesen demasiado e polos que vexas razoablemente ben. Pensa que vas cargar con eles na mochila ou colgados do pescozo. Por este último motivo, precisamente, ningún naturalista elixe eses enormes que parecen parellas de canóns de barcos piratas.
Os mellores prismáticos para observar aves, cetáceos e outros animais distantes son os de entre oito e dez aumentos e cun diámetro de lente comprendido entre 30 e 50 milímetros. Isto vén especificado nos propios prismáticos deste xeito: 8x30, 10x40... A maior aumento e diámetro, maior peso.
Enfocar con eles é moi sinxelo: teñen dúas rodas de enfoque, unha no centro e outra no ocular dereito. Primeiro enfocas coa do centro pechando o ollo dereito. Logo coa do ocular dereito, pechando só o ollo esquerdo. E xa está. En diante, segundo teñas un paporrubio ou un grupo de golfiños máis ou menos preto ou lonxe, xa só terás que enfocar coa roda central.
Os prismáticos tampouco esixen coidados moi excesivos. Á parte de evitarlles golpes, humidades, terra, area ou po, abonda con limpalos de cando en vez do mesmo xeito que as lupas. Cando deixes de usalos durante unhas horas ou uns días, gárdaos na súa funda.
Para retratar a natureza: a cámara de fotos
Agora que todos os teléfonos móbiles veñen con cámara, facer fotos parece sinxelo en grao sumo. Con todo, para obter imaxes realmente interesantes da natureza aínda necesitamos un equipo que dispoña dun mínimo de capacidade de zoom e de macro. Chámase zoom aos aumentos que o teleobxectivo da cámara permite para fotografar un obxecto distante, xa sexa unha aguia en voo de remonte ou un corzo no linde dun prado. E macro, á posibilidade de que ese mesmo obxectivo funcione como unha lupa, retratando así detalles moi pequenos de flores ou insectos.
Se entre os prismáticos hai unha gran variedade de modelos, marcas e prezos, entre as cámaras iso é xa algo que non podes nin imaxinar. Aínda que o mellor é que consultes á túa tenda de óptica de man polo modelo que mellor se adapte ao que necesitas, unha boa opción é sempre unha cámara ponte, ou bridge, que suma ao seu tamaño e peso medianos un obxectivo suficientemente luminoso e unhas capacidades de zoom e macro ás veces incluso asombrosas. Son cada vez máis as marcas que fabrican cámaras deste tipo. Iso si: non son baratas, pois adoitan custar uns poucos centos de euros. Mentres non poidas mercar unha, adéstrate coa que teñas máis a man.
Unha cámara fotográfica esixe máis coidados que unha lupa ou uns prismáticos. A auga resúltalle case mortal e un golpe duro pode tamén terminar con ela. Á hora de limpala, ademais, debes ser moi coidadoso cos seus controis e lentes.
Unha epidemia de miopía
Unha análise recente dos motivos de que cada vez máis persoas, a nivel global, desenvolvan miopía revelou que a causa máis probable sexa a falta de actividade ao aire libre. A miopía débese a unha curvatura excesiva do cristalino, a lente que temos nos ollos xusto detrás do iris. Esa curvatura excesiva provoca que as imaxes dos obxectos se formen un pouco antes de chegar á retina. O resultado é unha visión borrosa ou pouco clara dos obxectos afastados.
Segundo eses investigadores, a miopía adoita aparecer durante a idade escolar e tende a empeorar. A causa principal do seu aumento entre a poboación mundial nas últimas décadas é a menor exposición das persoas á luz natural do día. É dicir: o exceso de horas que pasamos encerrados con pouca luz ou con luz artificial, e mirando obxectos demasiado próximos.
Por iso, para coidar das nosas propias lentes, as que temos instaladas nos nosos ollos, nada como gozar de paisaxes, aves distantes, horizontes.
> CAUSAR CERO MOLESTIAS
Isto é moi importante: o primeiro de todo, á hora de observar e fotografar flora e fauna, é que eses animais e plantas e os seus fogares non sufran o menor dano ou ameaza. Numerosas organizacións de observadores e fotógrafos elaboraron consellos para evitar comportamentos inadecuados por parte das persoas máis despistadas. Aquí os tes:
Código ético para os observadores de aves, da Sociedade Española de Ornitoloxía, SEO/BirdLife: goo.gl/32N4Kd
Decálogo ético da Asociación Española de Fotógrafos de Natureza (Aefona): goo.gl/qHTgJQ