O número de mozos que falan castelán multiplica por catro aos galegofalantes
GALICIA
O castelán xa supera ao galego como idioma máis empregado en Galicia
22 dic 2022 . Actualizado a las 05:00 h.Hai só dez anos, cando o Instituto Galego de Estatística publicou os datos, o 43 % da poboación era monolingüe en galego. O idioma levaba xa anos perdendo usuarios, pero esa tendencia quedara estancada dende había un tempo. Os últimos rexistros oficiais que permitían medir o estado de saúde da lingua publicáronse no 2018. Reflectían aínda que o galego era o idioma maioritario para algo máis da metade da poboación, entre o que un 21,5 % dicía ser monolingüe nel. Unha nova enquisa do INE, difundida esta semana e que complementa a actualización do Censo 2021, racha con todo aquilo e sitúa xa ao galego por debaixo do castelán en número de falantes por unha diferenza de 25.000 persoas. E o panorama é aínda peor.
Os galegofalantes son minoría en todos os segmentos de idade, especialmente entre os máis novos. Hai 231.757 menores de 20 anos que se expresan a diario en castelán fronte aos 64.265 que o fan en galego. Algo máis, 76.193, empregan ambos idiomas indistintamente. É dicir, cómpre multiplicar por catro o número de galegofalantes para igualar os de castelán. A fenda vaise fechando segundo aumentan os anos, pero o galego non volver ser superior ata cumpridos os sesenta. A partir desa franxa de idade, o idioma conta con preto de medio millón de usuarios, máis do dobre que en castelán.
O seu uso muda tamén en función do contexto. O 34,8 % dos enquisados fálano sempre cando están na casa ou en familia. Esa porcentaxe baixa seis puntos se é rodeado de amigos, e cae dez, ata o 24,3 %, cando un se expresa no traballo. No ambiente laboral, un de cada cinco galegos nunca fala no seu idioma.
O estudo volve rexeitar unha expectativa optimista sobre o futuro do galego cando se observa o seu coñecemento. É certo que un 92,7 % di entendelo perfectamente e un 83 % recoñece saber falalo e lelo. Pero ao debullalo por idades, o INE alerta de que o 7,6 % dos mozos menores de vinte anos aseguran non poder falar nada de galego, mentres que outro 21,7 % recoñecen facelo con dificultade. Na linguaxe escrita, malia terse criado todos co idioma como materia obrigatoria durante os seus estudos, só o 73,2 % fano ben —a porcentaxe só baixa entre os maiores de 60 anos, cuxa inmensa maioría non gozou de educación en galego—. Hai un 15,4 % que non son quen de escribir en galego e outro 17,4 % que admite ter dificultades para facelo.
Santiago, onde máis
O INE tamén desagrega o número de falantes en grandes municipios. Os datos amosan que apenas hai diferenzas entre as cidades de Galicia, nas que A Coruña ten a menor porcentaxe de persoas que saiban galego. En concreto, o 89,6 % do seus habitantes. En Santiago acadase a maior proporción, cun 92,2 %. Ademais, en Madrid e Barcelona rexístranse 38.241 e 19.624 persoas que poden usar o idioma, respectivamente.
