A matanza xa non é o que era; no século XXI, o rito está profesionalizado
06 feb 2012 . Actualizado a las 09:49 h.De vivir contento no cortello a estar destripado, pendurado dunha viga, só van 45 minutos. Os que, por norma xeral, emprega José Bustelo Miguéns (Rois, 1977) para despachar un porco. Con 34 anos, leva centos de mortes ás costas, pero non sofre. «Bueno, si, -di- só cando non dou para matar todos os encargos que teño, aí si que choro». Pepe fala do oficio, en directo, mentres executa a un cliente na aldea de Paisal (Dodro); mala época para ser porco.
-¿Como lle chamo, matarife, matachín...?
-O que queiras, aínda que en rigor son «técnico especialista en el sacrificio de animales» [ri mentres afía o coitelo].
-¿E leva matando...?
-Quince anos. Son fillo de carniceiro. Comezamos matando tenreiras a domicilio e logo viñeron os porcos. Nas casas víanse sen xente para amarrar ao animal. Antes había a tradición de chamar aos veciños, era unha festa, pero a matanza xa non é o que era.
-¿A pistola ou a coitelo?
-O coitelo méteselle igual. Pero primeiro aparvámolo cunha pistola de matar gando. Leva unha bala con pólvora que acciona un pistón, un ferro que lle dá no cerebro. E o coitelo para sangralo.
-¿Leva a conta de vítimas?
-¡Ponlle dez á semana neste tempo! Ás mañás traballo na miña carnicería en Noia. Nun ano, teño calculados uns catro ou cinco porcos á semana de media. Por oito anos a este nivel... fai a conta. A tradición cambiou. Pasouse de matar porcos do ano, de 250 quilos, a matar dous porquiños de 120 ou 130 quilos. Tamén se parten de xeito distinto. Antes o raxo ou o óso do lombelo cortábanse para salgar; agora xa vai case todo para conxelar.
-¿Escapoulle algún?
-A medio morrer non. Vivos un, na miña vida. Aínda non lle tocara e saltou do cortello e foi parar á carretera general. Tiven que matalo alí, fronte a Mercamueble.
-¿A arma é complicada de usar?
-Non. É dun tiro só. Dáslle ao gatillo para atrás, arrímaslla ao porco, sae o pistón e volve para atrás. [Dito e feito, Pepe levanta a cabeza do animal cun gancho. O berro do porco toca a morto nas terras de Dodro. Da pistola sae un tiro preciso que lle fura o cerebro. Xa no chan, o matachín mételle una coitelada no peito. O sangue empapa os pantalóns do fotógrafo. A dona do animal, láiase: «Pobriño ¿morrerame o outro coa pena?»].
-¿Canto tempo agoniza?
-Depende. Canto máis pequenos, máis rebolen e máis tardan en morrer. Os grandes móvense menos e morren loguiño.
-¿Canto pesaría este pobre?
-Uns cento trinta en canal. Vivo ponlle un vinte por cento máis.
-¿E resolve nunha hora?
-Tres cuartos. Matalo é o máis rápido. Despois hai que queimalo, limpalo, abrilo, destripalo, penduralo...
-¿Accidentes?
-Algún que che tira no cortello, nada serio. [Neste punto, comeza a queimar ao defunto cun soprete de propano].
-¿Cambiaría de oficio?
-Non. Encántame matar porcos, tenreiras e cordeiros, é así. Porque economicamente non podo montar un matadoiro, que se non... Eu traballei no aluminio, nunha cociña, nun supermercado... pero sempre que me cansaba do choio acababa volvendo ao meu, que é matar, sempre. Gústame menos partir o animal. Se me dixeran: «Mátao, que xa o partimos nós», eu tan tranquilo.
-¿De veras nunca sentiu pena?
-Pena ten que sentir o dono dun animal cando, despois de criado, mórrelle de repente e ten que enterralo. [Despois de queimado, Pepe limpa o porco cunha máquina de auga a alta presión Karcher, procede a destripalo e, coa axuda dunha carreta, cólgao nunha viga, a cuberto. Fin da historia. Ao día seguinte volverá para o despece. Poden ver un álbum dixital sobre a matanza na web de La Voz de Galicia].
nacho.miras@lavoz.es