O malo de envellecer é que non envellecemos nunca, sostiña Oscar Wilde. A unha conclusión semellante, aínda que sen escribir O retrato de Dorian Gray, vai chegando calquera que peitee canas e se mire ao espello polas mañás. O reflexo devólvenos unha máscara en proceso de deterioración, ferida polas marcas do tempo. Un envoltorio que teima cada día en gañar sombras. Pero resulta que baixo esa pel descubrimos un neno que, empeñado en darlle a razón a Wilde, segue aí. Orgulloso e invencible. Encargado de contradicir a decadencia do corpo cunha tenacidade misteriosa. Un rescaldo de nós mesmos, en definitiva, que se nega a apagarse.
En El peligro de estar cuerda (Seix Barral) atribúelle Rosa Montero ás mentes creativas unha propensión a custodiar ese neno agochado que nos obriga ao paradoxo de envellecer sen que sexa certo de todo. Sendo a memoria un dos materiais básicos cos que traballa un escritor, ten lóxica que a súa psicoloxía tenda ao diálogo continuo coa infancia, ese período da vida en que resolvemos enigmas descoñecidos para o resto da humanidade. A nena Clarice Lispector identificaba a experiencia de probar «un caramelo que non se remataba nunca» —a goma de mascar— cun primeiro medo á eternidade. Pero está claro que non se trata dunha característica exclusiva de quen vive coa metade do cerebro mergullado na ficción. Calquera adulto examinado de preto revela un cativo inmortal na profundidade dos ollos.
Uns sendeiristas do Club Acivro de Lugo avistaron estes días un oso pardo nos Ancares, unha desas raras ofrendas coas que a natureza nos lembra a súa maxestade. No vídeo vese o animal saíndo dunha matogueira, alertado pola presenza humana. Contemplalo en liberdade é todo un acontecemento, pero aínda emociona máis escoitar as reaccións —berros de alegría, alborozo— dos seus observadores, adultos regresados á infancia por obra e graza dun plantígrado. Pasan os anos, chegan o colesterol e a presbicia, e o neno recóndito que somos segue aí, en plena forma. A salvo desta traizón do corpo ao desexo de facer pompas de xabón. A salvo desta ironía de envellecer, pero só a medias. Coa ilusión invencible de recibir o abrazo dun oso.