O director do selo Galaxia recorda as anécdotas máis saborosas vividas co pai de Leo Caldas
20 may 2022 . Actualizado a las 10:16 h.Logo da publicación d`A praia dos afogados pasaron dez anos ata que Domingo Villar nos entregou na Editorial Galaxia o texto final d'O último barco. Nesa década de agarda, pasounos de todo. Chamábanos xente seguido esixindo a inmediata entrega do inspector Leo Caldas. Insultábannos por teléfono pedindo explicacións polo que eles entendían como «retraso». Incluso, unha vez, alguén nos dixo que tiñamos a novela «secuestrada» e que non a queriamos sacar. Cada vez que lle contabamos isto a Domingo, riamos xuntos.
O que veño de contar pode semellar unha anécdota ou quizais non, porque representa ben o que Domingo conseguiu e ningún outro escritor galego fixo na historia: ser popular, no sentido máis verdadeiro e literal do termo. Milleiros de lectoras e lectores lían en galego a Domingo. E moitos deles, dende logo, non se achegaran a ningún libro na nosa lingua antes. Domingo fixo lectores para si, mais tamén para nosa literatura. Demostrou que a literatura galega (porque Domingo, traducido a moitos idiomas, era escritor orixinal en galego, que non se esqueza) podía ser apaixonante. Domingo desafixo prexuízos e estereotipos arredor de nós, apuxándonos cara o ceo. E iso non o fixo ninguén antes, insisto. E tan popular é, que mércores, aos poucos minutos de se coñecer o seu pasamento, na rúa do Príncipe de Vigo, diante de min, tres señoras por riba dos sesenta anos, móbil en cadansúa man, dicían: «pero morreu?», «se era tan noviño!». Falaban de Domingo Villar, no centro de Vigo. Do escritor da xente. Porque en Vigo hai vida máis aló de Iago Aspas ou as luces de Nadal.
O seu pasamento é un sismo. O que choramos por el, homilía para o futuro.
Cando soubemos que o fatal desenlace ía chegar, pedinlle aos meus colegas de Galaxia que só publicásemos fotos súas rindo. Porque eu, con Domingo, rin moito e así quero lembralo. Aínda que algunha das cousas que vivín con el (por culpa súa) terían que facerme chorar. Pero ao final rin. Cóntolles: aló por 2011, eu viña de publicar unha nova novela. Estaba un día, co meu fillo máis grande, parado diante dun escaparate dunha tenda do centro. De súpeto, vexo un señor camiñando urxente cara min: «Home, que ganas tiña de saudalo! Encantoume a súa última novela!». Eu, por suposto, saquei peito diante do neno en plan: «Mira que pai famoso e recoñecido tes». O señor deume a man e eu a el. Logo, chamou pola muller cun boureo de balea: «Concha! Vén que te presento a Domingo Villar!». Quedei con cara de parvo e meu fillo comezou a tremer da risa. Eu, por suposto, non dixen nada. O señor preguntoume que como ía a nova novela de Leo Caldas, e eu informeino de que ía moi avanzada e que en nada xa a entregaría. A señora, emocionada, deume dous bicos apertados convencida de que bicaba a Domingo Villar. El, dúas labazadas agarimosas nas costas. Faltoume asinarlles un autógrafo. A miña humillación como escritor foi infinita. Pero cando chamei a Domingo para contarllo, as risas foron grandes.
Cando á fin presentamos esa esperada novela, fixemos unha festa, claro, no Eligio de Vigo, a mítica taberna onde nas novelas senta Leo Caldas para refuxiarse do balavento da súa vida. Estabamos tomando un viño cando el me preguntou que de canto era a primeira edición. Díxenlle que mandara facer 10.000 exemplares. Sacou o vaso da boca e case cuspe sobre min o viño que tiña na boca. «Pero estás tolo? Se de min xa non se acorda ninguén!». Eu metín un anaco de empanada de pan de millo, todo bonitura, e mentres apuraba para apresar outro anaco, respondinlle: «Dominguiño, hanse vender en nada». Duraron un mes aqueles dez mil. Tivemos que facer 3.000 máis a correr. Era así de agardado logo de dez anos de silencio. Coa mesma velocidade que as folerpas caen nun temporal no medio do mar que el tanto amaba, as lectoras e lectores mercaban os seus libros.
E a risa regueifeira final: no pasado marzo, nomeárono, e non era sen tempo, Vigués Distinguido. O ano pasado fora eu, así que en cando a nova saíu, chameino e díxenlle que agora el me substituía e que estaba obrigado, dixen moi serio, «a levar unha banda no peito, como unha miss, todo o ano. Tamén podes aparcar en dobre fila e o Vitrasa gratis». El esmendrellouse de risa e preguntoume: «E teño dereito a mexar onde queira?». Eu, por suposto, confirmeille que si. Que iso e o que el quixese. Era Domingo Villar. O máis grande.