A xoia «Thérèse Desqueyroux» chega á nosa lingua grazas a un traballo espléndido do seu tradutor Xavier Senín
14 ene 2022 . Actualizado a las 05:00 h.«Thérèse Desqueyroux son eu, desesperado», afirmou un día François Mauriac tras ser cuestionado por este personaxe que reaparece aquí e acolá na súa obra literaria. A sentenza, de inequívoco saibo flaubertiano con certo acento tráxico, convida de maneira natural a realizar unha posible lectura de inspiración autobiográfica que talvez revele a súa personalidade polémica e singular. Tanto que alguén chegou a definir o seu perfil como o dun conservador que reaccionou contra todo o conservadorismo. Fóra disto, Thérèse Desqueyroux —da que hai dúas versións cinematográficas, como son a de Georges Franju en 1962 e a de Claude Miller, estreada no 2012— publicouse orixinalmente en 1927 e agora chega á nosa lingua grazas a un traballo espléndido do seu tradutor Xavier Senín. Inspirada nun caso real, parte do intento de asasinato de Thérèse de Bernard: o seu anódino, romo, simple e, finalmente, execrable marido. Sitúasenos inicialmente na conclusión do proceso xudicial cuxa resolución, pactada, é unha pantomima de maneira que o caso resulta sobresido á espera de que a verdadeira sentenza sexa ditada tanto pola sociedade do seu tempo como, sobre todo, pola súa propia familia. Boa parte, así pois, da novela está centrada tanto na descrición das convencións sociais, que parten dun casamento amañado por intereses, como dos muros que supoñen os dogmas relixiosos que someterán á protagonista a vivir nun debate interior esgotador e nunha gaiola, sufrindo así unha persecución implacable que a deixará ao límite da (auto)destrución. Thérèse procurará sobrevivir cercada polos barrotes que tamén simbolizan os piñeiros, os seus piñeiros, das landas do suroeste de Francia.
Acaroada ao xénero da novela psicolóxica, marcada pola querenza á ambigüidade —Thérèse é vítima ou só loita pola súa liberdade?—, resulta fascinante o seu continuo xogo espazo-temporal e a converxencia de moi diferentes perspectivas narrativas que, encaixadas á perfección, converten esta novela nunha das grandes narracións da literatura francesa do XX. Unha proposta na que os silencios son tanxibles e, en ocasións, aterrecedores.