Houbo emigrantes que, sen deixaren de pensar nos eidos patrios, pecharon a maleta de madeira con sete chaves porque nela había un tesouro, un tesouro que cumpría ter fóra do alcance de persoas de corazón alleo. É o caso da maleta coa que chegou en 1952 a Bos Aires Alejandra Nogueiras Lagoa, viúva do mecánico José Mejuto Bernárdez, que fora fusilado en Pontevedra o 27 de xullo de 1937 aos 31 anos de idade. Deixou trinta e cinco cartas que escribiu desde a prisión á súa muller (algunhas, tamén, aos seus catro fillos, moi pequenos aínda). Están recolleitas e anotadas por Olivia Rodríguez González, nun volume hai pouco editado por Alvarellos, co título Cartas de un condenado a muerte. Nelas percibimos o talento literario daquel mecánico sen títulos académicos, a bondade do seu espírito, o humanismo das súas ideas e a indefensión total cando o xulgou e sentenciou un tribunal militar.
Cando os dous fillos varóns van cumprir vinte anos e ser chamados a filas, Alejandra, leal e valente dentro da precariedade daquela situación, decide que os seus rapaces non se incorporarán ao Exército que matou ao seu pai. En febreiro de 1952, Alejandra, que ten na casa unha vella maleta de pau, envolve nun paquetiño perfecto aquelas cartas aínda con ecos das súas bágoas. Derriba daquel tesouro de palabras pon algunhas fotogafías e un pouco de roupa vella e limpa, chea de calor para as cartas. Alejandra, que viaxa a Bos Aires en marzo e chega en abril, xa instalada cos seus nunha casa humilde, baleira a maleta de canto tiña agás das cartas, desde esas datas baixo sete chaves. Os fillos saben delas, pero os netos, que aínda non naceron, terán que lelas algún día, cando teñan idade para entenderen aquel drama.
E así foi. Unha neta, Ana Paula Mejuto, hoxe licenciada en Psicopedagoxía pola Universidade de Buenos Aires, tivo acceso ás cartas do avó. No prólogo do libro fai esta conmovedora revelación: ?Recuerdo la primera vez que las leí. Tendría unos dieciocho años. Allí estaba mi abuelo? Lloré durante días. Tristeza infinita de cartas?. Ela, desde moi nova, esforzouse en dar a coñecer ese tesouro de palabras. Un día, bateu en Bos Aires con Olivia Rodríguez, e da man dela chegou ao editor Enrique Alvarellos e á Real Academia Galega, hoxe propietaria dos trinta e cinco manuscritos e dunha bandeiriña tricolor que tiña entre as súas pertenzas o fusilado José Mejuto. Esta bandeiriña tamén viaxou na maleta de pau en marzo de 1952.