A muller é esencial na obra desta fenesa que conta historias a través das caras que moldea
22 dic 2022 . Actualizado a las 17:06 h.Carme Romero (Fene, 58 anos) defende o concepto de artesanato — «a idea portuguesa da arte saída do pobo»— fronte ao de artesanía —«que engloba calquera oficio»—. Estudou perruquería e exerceu durante máis de vinte anos en Madrid, a cidade na que se criaron as súas fillas (naceron no verán, en Ferrol, unha casualidade da que se alegra) e á que nunca se afixo. «Son moi do campo, gústame a terra... custoume, acabamos xuntándonos os galegos, somos todas persoas pero cada sitio ten a súa idiosincrasia».
Sempre lle gustou debuxar, e na perruquería era a creativa. Á cerámica chegou en 1999, coa súa filla pequena, Candela. «Pensei que a cerámica era o torno... que me obriguen a facer algo redondo, non, eu son moi libre para traballar. Pero non, era cerámica á man», conta. O padriño dunha amiga da súa filla impartía clases nunha asociación veciñal no barrio de Hortaleza. «Empecei alí, e como se me daba ben, o profesor, arqueólogo, marchou a Ibiza e deixoume dando as clases», narra. Así se meteu a cerámica na súa vida. «E agora os pelos fágoos nas pezas das miñas meigas», ri.
Antes das meigas foron os peixes con faciana de muller, a súa primeira colección, que iniciou en Madrid e completou xa de volta a Fene, no 2011. Aquelas eran As mulleres mariñas, cada unha cun haiku «dos de verdade, de estrutura 5-7-5 [sílabas], que non expresan sentimentos, só falan da natureza». Aí van dous: «Pola area vai / unha doce bágoa / que sementa mar». «Sinuosa e azul / a miña febril danza / me transparenta».
A segunda serie, que expuxo este outono en San Sadurniño (antes fixérao no Casino ferrolán ou na capela de Santa María, en Lugo), titúlase Meigas, sabias e mulleres boas. «Gústanme moito as herbas e o mundo da menciña natural. Empecei a ler e decateime de que non hai moita información sobre as menciñeiras, e comecei a utilizar a figura das nosas meigas», explica. Para Carme «as meigas son boas, tiñan capacidade de escoitar e aconsellar, e moitas eran sabias da menciña». Reivindica esta figura esquecida.
«As nosas lendas»
Na súa obra predominan as facianas femininas: «Gústame a muller para contar as miñas cousas e para chamar a atención. Aínda que digan que estamos en igualdade, diso nada, moito nos queda...». Ten figuras dedicadas «ás nosas lendas, a de santo André, a da lavandeira, á de san Xoán... unha Rosalía cun verso dela arredor e os catro elementos con catro caras». E agora anda ás voltas cunha figura que alerta dos ataques que sofre o bosque: «Ocorréuseme un día levando á miña filla ao mosteiro de Monfero, vas por túneles e de repente ves a luz... aparecen as nosas árbores». Nese tupido muro de eucaliptos irrompe «a meiga Galicia».
Cando idea unha nova peza, o primeiro que fai é debuxala —«agora estou cun maio de mulleres»— e despois dálle forma desde o oco. Parte dunha lámina grande de barro dun grosor determinado, envólvea nun tubo do tamaño preciso e péchao polos extremos. «Dentro está o aire, que fai unha resistencia, e a partir de aí traballo golpeando para sacar as figuras», detalla. Así, a golpes, vai moldeando a peza, sen engadir nada. «No confinamento fixen unha, O Bico, un maio grandiño que ten 15 mulleres arredor...». Despois méteo no forno a 800 grados —«a partir de 576 o barro convértese en cerámica»—, para que perda porosidade e se poda pintar. «Logo decórase con engobe [barro con auga] con pigmentos, que non brilla, a diferenza dos esmaltes», describe. Ás veces sucumbe ao torno para esculpir e mesmo para facer vasillas ou pratos, «con meigas, mulleres vestidas de galegas coas monteiras de flores, en foliadas, coa pandeireta...».
A Carme, que dá clases coa Asociación Cerámica e Máis, vende as súas obras (pódese contactar a través do Facebook). Crear faina feliz: «Non paro, tamén compoño música, fago cantigas... Vívoo con moita intensidade, cando estás cunha peza é como ter un espazo de meditación. A palabra traballo, para min, significa vender e poñerte a facer facturas. Pero crear non, ocórrenseche cousas que te sementan, e poder sacar unha peza é tan divertido... porque a nivel estético vas vendo que faltan cousas nos ocos».