Adictos a la cocaína y el cannabis son mayoría entre los nuevos solicitantes de desintoxicación

JOEL GÓMEZ SANTIAGO / LA VOZ

LALÍN

SANDRA ALONSO

Casi la mitad de las 900 personas que trata la UMAD, algunas hace más de diez años, consumen heroína

26 nov 2019 . Actualizado a las 05:00 h.

De casi 900 personas que siguieron tratamiento en la Unidade Municipal de Atención a Drogodependentes (UMAD) el último año, 190 lo hicieron por primera vez y 130 los reiniciaron por recaídas, tras un período de abstinencia de 6 meses o más. La mayoría de los nuevos casos que piden ahora ayuda para dejar de consumir llegan al centro con dependencia de la cocaína y del cannabis, por excesos en su consumo, afirma el médico Emilio Fariñas, quien lleva 31 años de ejercicio profesional en la UMAD. Aunque la mayoría de los tratamientos son de consumidores de opiáceos, sobre todo heroína; y últimamente se agregan quienes consumen fármacos opiáceos y analgésicos, como derivados de la morfina, utilizados para tratar dolores crónicos y que provocan también adicción, explica.

Entre quienes consumen heroína hay quienes acuden hace diez años, o más; mientras que en consumidores de cannabis o cocaína pocos casos superan los 2-3 años. «Hai sobre 400 doentes que acoden durante o ano para tratar a adición á heroína, por 100 que o fan por cocaína. O resto veñen por outras substancias. A maioría consomen tamén alcohol, aínda que non como droga principal, se non como secundaria», explica Fariñas. En la UMAD les ofrecen tratamientos de psicoterapia y farmacológico, y ayuda social y para su reinserción.

Para quienes dependen de heroína y otros opiáceos la opción más habitual es la metadona. Desde que la farmacia del Hospital Clínico elabora dosis en comprimidos su uso es más cómodo que en presentaciones anteriores. La metadona se usa en Galicia para tratamientos de toxicodependientes desde 1989, y en la UMAD comenzó al año siguiente. «Hai persoas que se tratan hai moito tempo, que teñen 50 e máis anos e non se propoñen deixar o tratamento. Moitas teñen historias de adición moi complicada, pasaron por situacións de sufrimento moi grande, e teñen medo ou inseguridade a deixar o tratamento; para esas persoas a metadona é unha especie de seguridade», sostiene Fariñas.

Un 10 % se tratan con buprenorfina, que tiene menos efectos secundarios y menos problemas de toxicidad, pero presenta intolerancia y además tiene un mayor coste económico. Y se usa asimismo la naltrexona, una sustancia que comenzó a utilizarse ya desde los inicios de la UMAD.

«O uso de metadona ten varias posibilidades, co obxectivo da diminución ou abstinencia do consumo de opiáceos. O mellor é a desintoxicación a corto prazo, conseguir a retirada do consumo da heroína; cando non se consigue iso, hai un uso por períodos máis prolongados, de varios meses, e neses casos depende da orientación do paciente, se ten interese en conseguir unha abstinencia total; ou cando non, para favorecer unha diminución do dano, para que o consumo de substancias se faga de maneira máis controlada e lle cause menos dano e mellore a súa saúde xeral. Cada caso é valorado segundo o interese do doente», explica este especialista.

«Unha persoa pode utilizar varios recursos da UMAD: pode ter prescrita metadona, acudir a psicoterapia, e estar incluído na unidade de día ou na ambulatoria, depende da intervención que se faga con ela. E se ten un trastorno psiquiátrico, tamén pode recibir atención específica para a súa saúde mental», agrega.

La experiencia de tres décadas, con recaídas en el consumo, propició cambios: «ao principio había unha esixencia máis estrita de abstinencia do consumo, e de que se acudise a diario a tratamento, e iso levaba a que moitos deixasen de vir e recaesen máis. Por iso se valora esixir máis ou menos segundo a resposta de cada persoa; aínda que a maioría das persoas adictas a opiáceos levan moitos anos consumindo, ultimamente non se inician moitos casos novos niso», afirma Fariñas.

Cuatro dispositivos y un laboratorio para 42 municipios

La UMAD dispone en Salgueiriños de cuatro dispositivos: una unidad ambulatoria, otra unidad de día, de prevención y de reinserción, además de un laboratorio. En sus dependencias ejercen 17 profesionales, entre especialistas médicos, de psicología, trabajo social, educación social y monitores ocupacionales y para organizar actividades de tiempo libre. Ofrece atención para 42 municipios del área sanitaria, todos excepto Ribeira y Noia, que cuentan con centros propios; y parte importante de la demanda la recibe de las zonas de Lalín y A Estrada.