Foliada da Memoria en Moneixas en homenaje a la música gallega represaliada

Rocío Perez Ramos
Rocío Ramos LALÍN / LA VOZ

DEZA

Rafa Estévez

Una fiesta intergeneracional que recordará a artistas que sufrieron la represión

04 jun 2022 . Actualizado a las 05:00 h.

El día 2 de julio, la carballeira de O Souto da Chousa da Porta de la parroquia lalinense de Moneixas será escenario de la Foliada da Memoria, una fiesta intergeneracional organizada por la Diputación de Pontevedra a través del programa O Pasado Por Vir que tiene como objetivo rendir homenaje a la música tradicional represaliada y «a artistas de todo o país que padeceron a represón franquista». La foliada la presentó ayer en Pontevedra la diputada de Memoria, María Ortega, y la presidenta, Carmela Silva. En la celebración habrá, homenajes a músicos asesinados como Constante Moreda, el gaiteiro de Cabral; Manuel del Rio Mandayo o José Gómez Avelaira y «a mulleres humilladas como as irmáns cambadesas Pastora e Cándida Cordal obrigadas a tocar a pandeireta e a bailar espidas no verán do 36, para castigar o compromiso do seu irmán Castor, sindicalista asasinado; á muller de Manuel del Río, Pilar Navieira Golán; a súa irmá Maruja del Río Mandayo e a súa nai, Dolores Mandayo Montero, que gardou para sempre a trenza cortada polos falanxistas». La fiesta se celebra en Lalín, explicó Ortega, en honor «Os Dezas de Moneixas, aquela agrupación que acompañaba nos mitins do Partido Galeguista a outro dos mártires galegos que queremos homenaxear, Xesús Froiz». Recordó que «hoxe segue habendo Dezas de Moneixas, e iso foi outra das razóns fundamentais».

Carmela Silva destacó la necesidad de «poñer no centro da acción política a recuperación da nosa memoria e a tantas personas que tanto aportaron a nosa cultura, lingua, educación e a construción dun mundo mellor».

A las 12.00 horas desde el campo da festa de Moneixas saldrá una alborada con Os Dezas de Moneixas, Arco de Merza, Varacuncas y las Pandereteiras de Botos que recorrerá la parroquia en dirección al souto. Xurxo Souto, en presencia de algunos familiares, conducirá el primero de los homenajes. Las pandereteiras Bouba amenizarán la sesión vermú y habrá pulpeiro, venta de churrasco, empanada, rosquilleras y churrero, además de una muestra de creación de instrumentos y trajes tradicionales a cargo de la asociación de gaiteiros y gaiteiras gallegos y un espacio para niños con juegos populares en horario de mañana y tarde. A estas actividades se suman talleres de canto y baile a cargo de Enrique Viz y Marta Mouriño, respectivamente y una representación de títeres de Viravolta que pondrá en escena una obra de Lorca.

Sobre las 19.00 horas tendrá lugar un segundo homenaje a personas que recuperaron la tradición y estarán familiares de los músicos que integraron la formación original de Os Dezas de Moneixas y se rendirá homenaje a la agrupación actual y a los niños de la escuela. El fin de fiesta estará a cargo de Bandaló! recordando, apuntó la diputada nacionalista «como eran aquelas verbenas tradicionais dos anos 30». La Diputación fleta autobuses desde diferentes puntos de la provincia. Los interesados pueden apuntarse mandando un correo a memoriahistorica@depo.gal. El programa se puede consultar en la web de la Diputación.