«A Administración local segue a ser a última carta da baralla»

Crespo Iglesias, municipalista convencido e portador desa bandeira fai moitos anos, lamenta a falta de recursos económicos que reciben os concellos. Mantén a súa defensa da fusión para gañar forza, mellorar servizos e optimizar recursos. E anuncia proxectos de Lalín ante a Unión Europea dentro do plan de recuperación trala pandemia.

-Hai boa relación co resto das Administracións?

-Coa Deputación moi ben. Espero quitar algo máis do que toca no Plan Concellos, é o que pretendo. Teño magnífica relación con todos os conselleiros da Xunta e co presidente Feijoo, e teño unha boa relación coa presidenta da Deputación, pese a que non sexa colega de partido, pero hai boa relación institucional e de respecto mutuo. Sempre atende o mellor que é posible e sen queixa. Tampouco hai problema co Goberno central e unha vez que pase a pandemia vou comezar a miña ofensiva con Madrid, en dous direccións: no Ministerio de Transición Ecolóxica que vai ter tantos cartos que non os vai dar gastado e mo Adif. Vou a aproveitar os meus coñecementos do Madrid «chiquito», da miña etapa no Senado. Teño boa relación co ministro Ábalos de cando fun presidente da comisión de Fomento e tamén co secretario de Estado e quero que o meu pobo se aproveite desa conxuntura.

-Pasou o coronavirus. Afectou no seu traballo como rexedor?

-A pandemia foi unha desgraza non por haber tido a enfermidade, que tamén, porque psicoloxicamente é malo pola xente que tes preto, senón porque sen ela o mandato ía a ser o mellor da historia de Lalín, non teño ningunha dúbida. Así será dos bos mandatos e eu vou poñer todo medido en dous anos, este sumidoiro, esta pista, este centro de saúde,... e despois que alguén compare e vexa se algún partido da oposición ou todos xuntos é capaz de facer o mesmo. O que é medible non é opinable, todo será branco sobre negro.

-CxL fala de dúbidas sobre o cumprimento da estratexia Dusi. Estará completada en prazo?

-Quero ser positivo e non vou contestar, pero digo unha cousa. O día 13 de xuño tomei posesión e pedín un informe do Dusi. Tiñan executado en dous anos o 3 %. Espero ter o 6 % nos catro anos, que é o que nos tocaría. En todo caso, estamos traballando para executar o 100 % do Dusi pero tamén preparando un proxecto europeo tanto o máis potente que este, para solicitalo con cargo ao plan de recuperación, doutro tanto ou máis potente. Temos que facer proxectos que vaian a aprobarse. Non vou caer no erro do cuadripartito de facer vinte proxectos. Se sae unha nova estratexia Dusi farei dous ou tres proxectos e con tres adxudicacións telo a 100 %. A Estrada foi exemplo, con tres proxectos ten todo executado, é o modelo, hai que ter tres ou catro e non vinte. E se tes que poñer o 20 % nun proxecto europeo, non debes pasar de aí pero estamos chegando ao 50 %. Fanse máis cousas pero lastrando os presupostos municipais.

-O aumento da burocracia administrativa está afectando ao traballo do goberno?

-O que non cabe dúbida é que a local segue sendo a última carta da baralla no que toca as Administracións. A do Estado quixo meter en cintura ás autonomías e concellos e o único que fixo foi meter en cintura aos concellos para tapar o déficit que xeraron o Goberno central e máis os autonómicos, e iso é totalmente inxusto. Estamos sendo discriminados dende sempre no mundo local, cando deberíamos ser os premiados, ao ser o que máis cerca estamos dos cidadáns. Levo toda a vida defendendo o precario dos recursos que temos os municipios, só estamos rexendo entre un 13 o 14 % cando o normal sería estar nun 25 % como están noutros países máis desenvoltos que nós. Sigo reclamando autonomía financeira para o mundo local. O Estado puxo trabas no camiño que algunhas delas parecen insondables, porque non é de recibo que teña que facer o mesmo para contratar un Concello de 1.000 habitantes que a Xunta de Galicia ou unha Deputación. Por iso hai tantos remanentes nos concellos, non porque os alcaldes queiran, que nin o primeiro quere ter remanentes xa que é sinónimo de mala xestión. Non é un mérito do gobernante, é un demérito xa que contemplou diñeiro no presuposto para unhas partidas que non se fixeron. Hai una lei de contratos tan estúpida que require un contrato menor para mercar unha caixa de bolígrafos.

-Hai mecanismos para reverter esas trabas.

-Non hai quen nos defenda ante o Estado, non é problema das autonomías e o Estado quere que teñamos aforros para paliar o déficit das outras Administracións. Levo sendo municipalista convencido e a miña vida política vai xunguida ao municipalismo. Eu puiden facer outras cousas noutras Administracións pero nunca quixen saír de aquí, sempre estiven vinculado ao mundo local. Dóeme ver que cada paso a defensa do municipalismo ante Estado e autonomías é menor que cando estaba eu. Recordo cando Paco Vázquez estaba de presidente da Femp e eu da Fegamp, dábamos caña ao Goberno de Zapatero, o famoso plan E con 10.000 millóns de euros da primeira sentada e da segunda 5.000 para os concellos, e conseguimos cousas e da Xunta, co Pacto Local. Se estivera executado os concellos teríamos menos cargas. Lamento que o municipalismo galego e español sexa tan pouco reivindicativo.

-O plan de recuperación europeo debería contar cos concellos.

-Sen dúbida. Darannos as migallas envelenadas pero claro que tiñamos que ter unha parte activa nese fondo de recuperación. Con 70.000 millóns para fondos Next Generation tiñamos que ter aí unha partida e eu creo que unha fixa, con criterio de reparto de superficie, cun 30 %, e poboación, un 70 %, non só poboación, onde saímos prexudicados os concellos rurais. E a maiores poder participar en plans de Next Generation e vamos a presentar algún desde Lalín, traballando coa empresa Eosa que contratamos para os traballos preliminares. Se por aí nos tocará algo.

-En qué liñas pretende presentar proxectos Lalín?

-Estamos traballando nas liñas nas que pode haber cartos, como eficiencia enerxética ou dixitalización, porque se pides un plan de sumidoiros para o rural que nos farían moita falta non o dan. Se pides para dixitalización e administración electrónica teñas moitas posibilidades, así como para aforro enerxético en custes. Tamén un pouco da idea que temos de que Lalín teña o turismo como terceira pata económica, o rural de calidade e ligado á natureza, a comer ben e con calidade, a desestresar a poboación despois da pandemia.