O cineasta vigués sobriño de Xela Arias está a piques de rematar o filme documental «Os espazos en branco», que homenaxea á poeta viguesa
27 ago 2022 . Actualizado a las 05:00 h.A primeira longametraxe de Bruno Arias (Vigo, 1998) trata sobre a nena da intemperie, a poeta da movida viguesa, a editora, tradutora e profesora Xela Arias. Os primeiros materiais de Os espazos en branco presentáronse onte no Eidos Fest, o festival poético do Courel que impulsa a Fundación Uxío Novoneyra. O equipo está desexoso de exhibir a peza xa rematada, pode que cara a finais deste ano.
A Bruno Arias quédanlle poucos recordos nítidos de súa tía porque Xela faleceu sendo el moi cativo. Non conviviu con ela, pero si coa idea dela. Son así as lembranzas de pequenos: nunca se sabe con certeza se foron reais, imaxinarias ou contadas. Pertencen a ese mundo infantil que se mestura cos soños e a imaxinación, pero por iso teñen esa forza visual e son un combustible para a creatividade. A idea de facer unha peza de non-ficción sobre Xela (ou como di el, a Xela) xurdira hai tempo, pero foi determinante o ano 2021 para comezar a rodar o documental.
—Que pegada deixou Xela en vostede para querer renderlle tributo cunha longametraxe?
—En xeral, faláronme dela dende que teño uso de razón. Sempre está presente, mesmo de forma inconsciente, e cando medramos, imos construíndo memorias que ao final nos axudan a dar unha dirección á nosa vida.
«Nunca pensara tanto na miña propia vida coma nos últimos dous anos.»
—Que conflitos xorden como director ao achegarse á figura dunha familiar?
—A longametraxe nace do conflito que sentía ao non ter coñecido a miña tía: eu procuraba encher os ocos que quedan nesa memoria. Neste proxecto son coguionista, comontador, protagonista, director… É un proceso longo e introspectivo e doume de conta de que nunca pensara tanto na miña propia vida coma nos últimos dous anos. Ao estar totalmente implicado, pois claro, todo ataca por todas partes.
—Inicialmente o título era A unidade componse da desorde, por que decidiron cambialo?
—A idea foi evolucionando, como pasa en todas as películas. Decidimos centrarnos nesa contradición interna miña, falar de Xela desde un punto de vista familiar e íntimo.
—Adoita haber comuñón entre o audiovisual e a poesía?
—Eu creo que sempre hai, sobre todo en Galicia. Aquí a cultura está literaturizada e poetizada. Mesmo cousas que non teñen que ver coa poesía, como o cine, teñen unha linguaxe poética e propia.
«Unha das mellores formas de achegarme a Xela era achegarme aos lugares e ás persoas que a rodearon.»
—A cidade de Vigo, escenario importante da movida viguesa e da poesía máis «punk» dos oitenta, é unha protagonista máis neste documental? Que outros espazos imos atopar para deixar de telos en branco?
—Descubrín que unha das mellores formas de achegarme a Xela era achegarme aos lugares e ás persoas que a rodearon. Ela de moi noviña mudouse a Vigo e viviu toda a súa vida na cidade, ata o último día, e toda a familia ten aquí o seu punto de encontro. Veremos bares, locais de xuventude, lugares emblemáticos...
—É doado facer un proxecto audiovisual en Galicia?
—Non é fácil porque os recursos son difíciles de conseguir. Esta é unha obra colectiva e todos temos que cobrar, como debe ser. A industria cinematográfica galega está precarizada, como o resto das industrias culturais. A verdade é que tivemos moita sorte coa axuda da Agadic [Axencia Galega das Industrias Culturais da Xunta] e con outras que conseguimos tamén, pero falta conciencia de que é necesario financiar o cine para que saia ben e bonito.
—Agora o documental atópase en fase de montaxe, como foi o traballo en equipo durante o proceso de rodaxe?
—O groso da rodaxe fixémolo en apenas dúas semanas entre os meses de marzo e abril deste ano. A verdade é que o equipo é descomunal, moi bo, e sen todas esas persoas sería imposible ter rodado nada. Laura Piñeiro é a montadora da película e é incrible. Axuda moito ademais porque, ao estar tan implicado, un perde a perspectiva.