O galego que foi rei dos shuar

CULTURA

02 dic 2021 . Actualizado a las 05:00 h.

Sabemos ben as galegas e os galegos o drama que supuxo a emigración para a nosa terra. Tamén o que significou perder boa parte dunha xuventude esencial, para que un país como Galicia tivese un progreso adecuado. Pero a historia foi a que foi; millóns de galegos marcharon en busca dunha suposta mellor vida a lugares descoñecidos na procura de oportunidades. Houbo quen trunfou, e moito, quen nunca máis volveu pero non lle foi mal e quen infortunadamente caeu en desgraza fracasando ou morrendo no intento, mais esa era a aposta. Galicia, un país rico cheo de recursos, foi condenada a que a súa estrutura social fose desartellada traumaticamente.

Poderíanse contar centos de historias de cada unha desas vidas que marcharon na procura doutro futuro e serían infinitos os relatos entre os que habería un variado tipo de situacións diferentes.

Afortunado, por dicilo dalgún xeito, foi Alfonso Graña Cortizo, un emigrante de Amiudal (Avión, Ourense) que marchou a finais do século XIX naquel gran éxodo de galegos cara América. El en concreto foi a Belém de Pará, no Brasil, e posteriormente a Iquitos, no Perú, onde traballou na industria do caucho e como buscador de ouro. Nos anos 20 a crise da industria do caucho fíxose insostible e decidiu internarse na selva amazónica con outro amigo galego en busca doutra oportunidade de vida.

Dise que nun momento do internamento na selva, atopáronse coa tribo dos shuar, coñecidos máis popularmente como xíbaros, termo dado polos conquistadores españois e que os indíxenas consideran despectivo. O asunto é que aínda que se mascaba a traxedia nese encontro, o amor salvou a situación; polo menos para Alfonso, de quen se encaprichou a filla do xefe shuar, salvando deste xeito a vida; mais, segundo as crónicas, parece ser que o seu compañeiro non tivo a mesma sorte. Uns anos máis tarde, cando o xefe da tribo dos shuar morreu, Graña sucedeuno converténdose no rei Alfonso I, o primeiro rei branco dos xíbaros, cos que estivo ata o seu pasamento, en 1934. Unha auténtica vida de película inzada de historias engadidas. Literatura xa hai algunha ao respecto, agora tan só falta alguén valente que a leve ao cine cunha boa banda sonora.