«O Tío Marcos d'a Portela», primeiro periódico en galego cunha tiraxe regular, entre as novas incorporacións
12 mar 2020 . Actualizado a las 11:40 h.O 7 de febreiro de 1876 saía do prelo o «parrafeo primeiro» de O Tío Marcos d’a Portela, a primeira cabeceira en galego que conseguiu certa permanencia no tempo, nun principio como publicación quincenal e logo semanal. O periódico impulsado por Valentín Lamas Carvajal, do que se chegaron a tirar 4.000 exemplares, pode consultarse en liña dende hai uns días grazas á última achega da Real Academia Galega a Galiciana-Biblioteca Dixital de Galicia, que inclúe un total de 75 publicacións periódicas históricas de fondo galego conservadas na hemeroteca da institución académica. Con estas incorporacións, son xa 122 as revistas e xornais editados entre o século XIX e a primeira metade do XX dispoñibles nestes espazo na Rede grazas ao labor de dixitalización dos fondos da Academia. A RAG segue ademais a ofrecer a través da súa web outros 29 títulos que prevé incorporar no futuro a Galiciana, de maneira que as publicacións periódicas da súa hemeroteca dispoñibles en liña son xa máis de 150.
As novas dixitalizacións leváronse a cabo no 2019 grazas ás axudas da primeira convocatoria de subvencións para a dixitalización do patrimonio cultural de Galicia da Amtega (Axencia para a Modernización Tecnolóxica de Galicia). As preto de 140.000 páxinas que enriquecen a oferta do fondo galego do século XIX e a primeira metade do XX editado a ambas as beiras do Atlántico inclúen outros títulos pioneiros da prensa en galego como O Tío Pepe, publicación quincenal agrarista editada en 1913 dende A Fonsagrada; As Roladas: folla dos rapaciños galegos (1922), o primeiro intento de facer unha revista infantil en galego, promovida por Ramón Cabanillas dende Madrid e cunha vida efémera (só saíron do prelo dous números); ou a revista católica Logos (Pontevedra, 1931-1936), que apostou tamén dende o seu xénero pola lingua galega.
O semanario Follas Novas, editado na Habana entre 1897 e 1909, e o voceiro da Irmandade Nazonalista Galega de Buenos Aires A Fouce son outros exemplos destacados da prensa galega procedente de América, xunto a revistas e boletíns de centros galegos doutras localidades da Arxentina, Cuba ou o Uruguai.