Un libro recolle a visión que Casares tiña da literatura galega e universal

Montse garcía SANTIAGO / LA VOZ

CULTURA

Miguel Villar

Galaxia reúne os artigos de «A ledicia de ler» en La Voz e saca outro tomo con relatos

29 dic 2017 . Actualizado a las 05:00 h.

Desde o 5 de xaneiro de 1975 ata o 4 de xuño de 1992, Carlos Casares foi debullando as súas ideas literarias na sección A ledicia de ler en La Voz de Galicia. Un total de 440 artigos que a editorial Galaxia acaba de recompilar nun libro homónimo da sección con máis de 800 páxinas para pechar o ano dedicado ao autor ourensán, que foi homenaxeado polo Día das Letras Galegas. «Nestas Ledicias está a visión de Carlos Casares da literatura, non só da galega, senón da universal», destacou Xosé Soutullo, director de produción da editorial. Tamén dentro da Biblioteca Carlos Casares, a editorial edita o libro O suicidio de Jonas Björklund e outras historias, que recolle máis de vinte relatos que desde o ano 1965 ata o 2001 Casares foi escribindo en diferentes publicacións, aínda que algúns deles son inéditos.

Con estas dúas edicións, segundo destacou na súa presentación o director de Galaxia, Francisco Castro, o selo pecha un ano no que se marcaron como obxectivo «poñer en valor a obra de Casares», tanto publicando o xa coñecido en novos formatos, como sacando á luz algúns textos inéditos. En total, foron 24 títulos.

En A ledicia de ler queda patente a preocupación de Casares por fomentar a lectura en galego e por fundar unha crítica literaria sólida e normalizada, como o mesmo escritor explicaba no derradeiro artigo da súa sección literaria en La Voz de Galicia en xuño de 1992.Unha despedida que, como lembrou onte a profesora da Universidade de Santiago Dolores Vilavedra, chegaba unha semana antes de que a sección Á marxe comezase a ter unha periodicidade diaria no xornal.

Hai dúas etapas en A ledicia de ler, segundo indica Vilavedra. Una primeira, ata mediados dos anos 80, onde mostrou a súa preocupación por crear unha crítica literaria. «Casares móllase moito, non é glosar e resumir [...]. Empeza a facer crítica cando non a hai e a elaborar un repertorio crítico para a nosa literatura», asegura a autora do limiar. A partir do 85, comeza a viraxe na sección, mirando máis cara a fóra e experimentando con novos formatos. «Esta segunda etapa é coma unha transición cara Á marxe», engade. Un cambio de rexistro que atribúe á asunción por parte de Casares de novas responsabilidades institucionais.

Pola súa banda, no outro libro da Biblioteca Carlos Casares que acaba de publicar Galaxia, O suicidio de Jonas Björklund e outras historias, «están os temas que foron cruciais na súa literatura: a violencia, o dogmatismo, a tolerancia e o humor», destacou Soutullo. Nese sentido, indicou que nos relatos aparecen avisos, primicias, de temas que despois ían aparecer na súa obra. Tamén incidiu que en boa parte deles o fío condutor é o humor.

No libro inclúense relatos que estaban dispersos en diferentes publicacións e, polo tanto, de «difícil acceso» para o lector. A temática é variada, dende a homenaxe a Hemingway ata algúns baseados na súa propia biografía. Tamén se incorporan nesta edición seis relatos en castelán. Tres deles foron encargos e a outra metade descoñecen se chegaron a ver a luz porque apareceron nunha carpeta.

Soutullo lembrou especialmente a petición que lle fixo Jorge Valdano, por aquel entón adestrador do Real Madrid, a Casares para que escribise un relato para un libro colectivo. O resultado foi Qué viejo estás y qué gordo. «Fíxoo inspirado en Di Stéfano, ría a gargalladas no seu despacho mentres ía aumentando o nivel de adxectivos», lembraba o director de produción de Galaxia. Unha demostración, asegura, de que era un home que tamén se divertía moito escribindo.