A RAG afonda no xermolo que fixo de Carlos Casares o narrador que foi

¿Onde trazou Carlos Casares o punto de partida que o levaría a ser unha das grandes figuras da literatura galega? Quen mellor para afondar na primeira estadía de Casares na Compostela estudantil que o seu amigo o escritor, investigador e académico de honra Arcadio López-Casanova. El foi o encargado de inaugurar o simposio co que a Real Academia Galega (RAG) conclúe na Coruña o seu programa sobre o autor ao que dedicou este ano o Día das Letras Galegas.

O tempo de Casares como estudante de Filosofía e Letras en Santiago foi «unha etapa breve, pero intensa», tal e como remarca López-Casanova sobre aqueles primeiros anos da década dos 60. Ás portas da facultade tivo lugar o primeiro encontro entre ambos escritores, que rematarían trazando unha grande amizade. López-Casanova confirmou naquel tempo a «identificación co país, a lingua e a cultura galegas» de Casares.

Houbo varios fitos transcendentais na mocidade do narrador ourensán. Un deles foi o feito de pasar a vivir xunto a López-Casanova nunha pensión da rúa Xelmírez, a escasos números da casa de Ramón Piñeiro. «Carlos foi asiduo da súa mesa de braseiro, frecuentaba os faladoiros na súa vivenda», sinala López-Casanova. A falta de interese de Casares polos seus estudos universitarios fixérono atopar na literatura un refuxio que tornaría decisivo no seu devir como narrador.

As súas primeiras manifestacións como escritor foron en forma de poemas, onde xa se vían «trazos moi vivos da axilidade narrativa, o acerto á hora de debuxar tipos e a liricidade no seu xeito de contar» que marcarían a súa produción, tal e como sinalou López-Casanova. É máis, os primeiros recoñecementos para o autor ourensán chegáronlle en certames de poesía como o das Festas Minervais.

Un punto de inflexión daquela etapa foi a celebración do primeiro Día das Letras Galegas, o 17 de maio de 1963. Nesa xornada participaría nun recital de versos propios xunto ao propio López-Casanova, Salvador García-Bodaño e a recentemente falecida Xohana Torres. Os seus versos serían recollidos en 1969 na antoloxía Poetas gallegos de posguerra, confeccionada por Basilio Losada. Daquela, Casares xa publicara o seu primeiro libro, a compilación de relatos de Vento ferido (1967).

Na cita inaugural de onte tamén estivo presente Håkan Casares, fillo do homenaxeado, ou o propio presidente da RAG, Víctor F. Freixanes, quen destacou que Casares foi «unha das figuras máis significativas da literatura galega contemporánea».

Do xuvenil á sinxeleza da prosa

Tras o discurso de López-Casanova, tivo lugar na sede coruñesa da RAG unha mesa redonda que estivo moderada por Fina Casalderrey e contou coa intervención de Manuel Forcadela, Montse Pena e Gonzalo Navaza.

A profesora da Universidade de Santiago Montse Pena quixo reivindicar a importancia que Casares lle deu á literatura infantil e xuvenil. «El decatouse de que, ademais dun instrumento para a normalización lingüística, a literatura xuvenil era unha ferramenta para que o libro en galego chegase ao gran público», argumentou a docente.

Por outro lado, Gonzalo Navaza presentou un estudo baseado nas correccións das probas de imprenta de Casares que conclúe que «todos os cambios introducidos eran para acadar unha prosa máis transparente e unha linguaxe máis clara, nunca para adornar», subliñou.

O simposio continúa hoxe á tarde coa participación de, entre outros, Francisco Xavier Carro Rosende ou Marilar Aleixandre.