Capítulo XXIII: Refuxiados en Panxón

F. J. Fernández Davila

CULTURA

Abraldes

Viséximo terceiro capítulo da novela por entregas «A senda de sal» de F. J. Fernández Davila

23 ago 2017 . Actualizado a las 05:00 h.

Chegamos pouco antes do amencer. As primeiras raiolas montaban xa polo noso camiño de auga, que en todo o traxecto se amosou inzado de dúbidas. Cada con, cada pena que superamos no mar, con media cara baixo a superficie, mirounos incrédulo. Mesmo a Virxe da Rocha, en chegando a Baiona, baixou a cabeza para fitar aquel pequeno vapor borracho de xente. Non sei como non nos detiveron. Pareceume imposible.

Desembarcamos amodo, en silencio e, coma formigas nebulosas, invadimos o corazón da casa de miña nai.

«¡Que fixeches, fillo! ¿Que pasou?». Os seus ollos atribulados enterraran o medo tempo atrás, pero a preocupación seguía aí. Conteille o do barco afundido polo submarino e a fortuna que tivemos de que marchara despois de querer acabar con nós.

«Quedarían sen combustible. Christian comenta que Vigo se converteu, de incógnito, nunha base de submarinos alemáns. Está moi anoxado por iso. Disque chegan tras o solpor e marchan antes do clarexar, cargados de novo con fuel e víveres. Cre que o Goberno inglés vai denunciar a situación».

Sorprendeume a familiaridade coa que a miña nai falaba do inglés. Christian; non souben o seu nome ata que ela o mencionou aquela noite.

«Esperemos que non o fagan», respondín. «Os alemáns poderían enfadarse e tomar Vigo como fixeron con aquela cidade do Báltico hai agora un ano. Entón as cousas serían ben diferentes aquí». «¿Ti cres?», respondeu ela nun acto reflexo. Non engadín nada.

«¿E agora que facemos con todos estes?», dixo ela mirando á multitude que se agochaba na nosa minúscula casa. Quedou pensativa un intre, puxo a chaqueta de domingo e lanzoume unha mirada de resignación. «Marcho a misa. Hai peixe no forno e chourizos colgados da lareira. Fai o que poidas».

Christian, o inglés, apareceu a mediodía nun taxi e quedou toda a tarde para evitar unha inoportuna visita dos fascistas. Calquera intervención contra el podería desencadear un incidente diplomático nun país que quería aparentar neutralidade no conflito. Trouxo uns paquetes de comida envoltos en papel de regalo azul. Había ademais varios osos de peluche marrón cun corazón bordado no bandullo. «Querida, isto si que é un escándalo. Imos ter que casar por disimulo», dixo mentres os seus ollos lle sorrían maliciosos ás pupilas da miña nai.

«¡Eu xa estou casada!», sentenciou a señora mentres repartía os bonecos entre os nenos do grupo.

Ao chegar a noite chamaron á nosa porta, aínda vermella. Era Casto, un veciño de máis arriba da igrexa, que viña co seu fillo pequeno, máis ou menos da miña idade. O maior fora obrigado a recrutarse no exército facía anos, e nunca máis se soubera del. Traían cadanseu bolso grande, cheo de roupa de labrego e albanel. Repartírona entre os refuxiados que puideron, e levaron uns cantos para a súa casa. Non dixeron nada nin tampouco a miña nai, que lles abrira a porta como sabendo quen viría.

Unha hora despois chegou Sixtina, a piadosa muller dun dos caciques da aldea que para mais inri comandaba a falanxe local. Souben logo que acubillou aos refuxiados na súa propia casa, diante dos fociños do seu uniformado marido, que como era habitual naquela época, non se decataba de nada en portas para dentro.

Aquela noite acabou nun pequeno desfile de aparentes beatas ben intencionadas, esposas de homes de dereitas, persoas con ideas propias e apagadas, mulleres que viran desaparecer aos fillos doutras mulleres sen motivo algún. «Nada na terra xustifica perder a un fillo, nin a un bo esposo». Iso dixo Sixtina mentres metía no seu coche a unha familia xudía de París.

RESUMO

Pouco despois da toma de París, o volume de viaxes aumenta de forma considerable. Sen embargo, a travesía número dezanove remata en traxedia. É a madrugada do 1 de setembro do ano corenta. O mercante que vén a recoller aos refuxiados é afundido por un submarino, e o Formigillo, cargado de xente, resiste os seus ataques acubillado entre os entullos do naufraxio. Cando o somerxible marcha, o mozo ten que tomar unha decisión.