O «Libro das abandonadas» fai honor á fama de Franco Grande. O poeta fálanos desde a voz das mulleres que sufriron as feridas do amor, da soidade e do abandono
08 may 2017 . Actualizado a las 04:00 h.Sempre envexei aos poetas capaces de acuñar eses versos que se nos quedan gravados na memoria, máis fortes que o tempo e o esquecemento. Entre eles está Franco Grande con aquela despedida onde amor, tempo e soidade fundíanse: «Meu gran amor de sempre, / amiga que te fuches sen máis volta, / como se van os mortos» (versos tomados do libro Herdo de memoria e tempo).
O Libro das abandonadas fai honor á fama do autor. O poeta fálanos desde a voz das mulleres que sufriron as feridas do amor, da soidade e do abandono: a primeira Rosalía de Castro. Franco Grande cántanos a Rosalía como a muller abandonada ao nacer, que levou sempre sobre ela a sombra dun desamor e dun pecado. E a voz do poeta ao evocala lémbranos versos de Quevedo (“Soy un fue y un será y un es cansado”). «Un agora sen onte / o teu presente sen porvir á vista, / navío sen amarras / á toa polas ondas do presente».
Veñen despois as viúvas de vivos, ás que Rosalía foi a primeira en dar voz: mulleres que envellecen mirando ao mar, esperando a volta do home que non regresa nunca: «Longas se fan as horas, / Longos se fan os anos, longo o tempo».
E chega a desesperación: «Mesmo como unha besta cando alasa, /Revólveste en ti mesma e vas ferida / Por unha vida inxusta e desavida / Que enteira te consume e que te arrasa».
Finalmente o poeta dá voz ás amantes abandonadas, anónimas unhas e famosas outras, como Gaspara Stampa, Mariana Alcofarado e, quen ía dicilo, Marilyn Monroe, que viviu moitos amores e morreu soa. Nesa terceira parte alternan reflexións sobre o amor con amargas queixas de amantes:
«Non ama moito nin tampouco fino / Quen sempre a un novo amor se presta aberto» (do soneto a Marilyn).
«O amor, como unha areira entolecida, / Na árbore forte a modo vai zugando» (do soneto a Gaspara Stampa).
«Ergo o meu berro de animal ferido, / Maldigo a mesquindade que demostras / Como refugo a miña inxenuidade».
E, como en todos os grandes cancioneiros amorosos, atopamos aquí a mestura de paixón e dor, inseparables, ou estrañados cando faltan: o cravo de ouro, de ferro ou de amor de Rosalía, a aguda espiña dourada de Antonio Machado: «Pero esquecer non podo nin quixera / Tanta paixón coa miña dor revolta / Só podería xuntas esquecer.
Por moito que esa dor eu padecera / Salvaría a paixón con ela envolta / Aínda que a dor tivese que manter».
Sería inxusto non mencionar a elegante e belísima edición destes versos realizada por Teófilo Edicións: o papel de suave cor beixe, o deseño de páxina con amplas marxes e grecas nos ángulos, o formato da cuberta e a caixa de cor negra e letras prateadas que o encerra. En suma, un magnífico envoltorio para un magnífico contido, unha xoia que encerra outra xoia.