Exemplos requintados
Os debuxos de Castelao tamén son un exemplo requintado de como o galego prefire moitas veces evitar o enfrontamento directo pero sen renunciar a dicir, con ironía, o que pensa. Disto mesmo dan fe algúns dos diálogos a pé das ilustracións. «Se fose rica quereríasme máis», di unha muller. «Non tiña por que quererche menos», é a resposta que recibe. Ou esta escena de taberna: «Que che parece o meu viño?». «Por onde vai molla, e como refrescar, refresca». Calquera das dúas non resultan difíciles de trasladar a un contexto actual.
Con todo, Castelao tamén varía o seu enfoque en función da natureza do retratado. Os caciques son abordados tal e como son e o que representan na engranaxe social da Galicia de comezos do século XX. Os nenos, en cambio, son obxecto dunha ollada piadosa, consciente da perda de inocencia que sofren nun tempo no que deben facerse adultos á forza moitas veces por necesidade deles mesmos ou da súa familia.
