El Instituto Cornide, la historia local de A Coruña sigue huérfana de una dirección

Mila Méndez Otero
M. Méndez A CORUÑA / LA VOZ

A CORUÑA

cornide
Marcos Míguez

Miembros del órgano consultivo alertan que «o deixan morrer por inacción»

14 sep 2022 . Actualizado a las 12:54 h.

Han pasado más de dos años desde que el último director del Instituto José Cornide de Estudos Coruñeses presentó su dimisión. Fue en agosto del 2020 cuando Xosé Antón Fraga dejó el bastón de mando. Una llamada de auxilio para reclamar al Ayuntamiento —la presidencia del patronato de este órgano consultivo la desempeña el alcalde de turno— más compromiso. Superado ya el desierto administrativo del mes de agosto, varias voces vinculadas a la institución recuerdan que esta sigue descabezada y sin rumbo.

«Que fai a presidenta do Padroado responsable da entidade, a alcaldesa Inés Rey, para resolver ese e os outros temas pendentes na institución?», ha escrito en su cuenta de Twitter Xosé Antón Fraga. La opinión del antiguo director ha recibido el respaldo de otros miembros del organismo creado en 1964 y con dirección en la calle Durán Loriga.

No piden más presupuesto

«Estamos atados de pés e mans. Non é tanto unha cuestión de presuposto, senón de vontade política. Este Instituto segue en pé grazas a profesionais que traballamos para el sen ánimo de lucro. Facemos este esforzo pola cidade, pero precisamos unha autoridade. Conseguimos sacar adiante a revista, pero non queremos limitarnos a iso. O instituto está a perder a súa vida, se queren que morra por inacción ou porque os seus membros imos morrendo, que nos avisen e xa nos suicidamos», confiesa a La Voz uno de los miembros numerarios del centro.

Prefiere guardar el anonimato. Su opinión es compartida por más personas vinculadas a la institución. «Queremos que sexa algo vivo. Un grupo de pensamento e debate independente, un think tank local coma o que existe en moitas cidades. Non se trata só de conservar fondos documentais históricos, tamén de aportar propostas con repercusións na economía ou no turismo da Coruña, na configuración da súa identidade, que está a perder potencial», exclama otro de los numerarios del Cornide.

Historiadores, urbanistas, arquitectos, economistas o músicos configuran el arco iris de expertos que integran el Instituto.

Cerrado varias semanas

En sus dependencias, en Durán Loriga, solo trabaja una persona funcionaria. «Se está de baixa ou pide un permiso, como vén de acontecer, o Instituto está pechado. Ningún cidadán ou investigador pode acudir a el», añade otra fuente implicada en el Cornide. La página web del centro también está inoperativa, lamenta.

Desde el 2020 una gestora asume las riendas, pero esta medida que debía ser temporal se está alargando en el tiempo. «Hai que preguntarlle á alcaldesa por que non hai unha dirección», remarca Felipe-Senén López, miembro numerario que ejercía de secretario con el último director, Antón Fraga, dimitió.

La cultura «no es importante»

«O que acontece é que a cultura non é importante. Non é un problema exclusivo desta institución na cidade», argumenta Felipe-Senén, que acusa una dejadez similar por parte de los gobernantes en otros organismos locales.

Aunque su actividad se ha mermado en los últimos años, antes de la pandemia, el Instituto José Cornide ha conseguido publicar su revista  y ha concluido estudios para la recuperación de la Casa Cornide o un informe con propuestas para retirar honores y distinciones a prohombres coruñeses con vínculos con el golpe franquista y la dictadura. Este último, sin efectos en las medidas del ejecutivo local en lo tocante a la memoria histórica.

«Aquí hai correspondencia de Churchill, documentos importantísimos sobre a refundición de Europa ou o galeguismo», detalla Senén. «A alcaldesa ten que mover ficha», insiste uno de los integrantes críticos con la marcha de la institución consultados por La Voz y que recuerda que en Durán Loriga se custodian los fondos del diplomático e historiador Salvador de Madariaga y del naturalista Víctor López Seoane. «Non queremos cometer un golpe de estado interno, pero xa estamos en setembro e hai que tomar algunha decisión. Precisamos persoal e unha cabeza», reitera esta misma fuente.

Desde el Ayuntamiento, pese a ser preguntado por este tema, no han valorado la situación. A principios de junio Inés Rey aseguró que iba a nombrar un director, pero en el Instituto siguen esperando.