Á localidade bergantiñá chegaron na terceira semana de outubro do 1933
05 nov 2015 . Actualizado a las 05:00 h.O Concello de Malpica está a celebrar estes días con diversos actos e unha exposición de fotos no centro cívico, recordatorio daqueles pretéritos días, a efeméride da chegada á vila do Padroado das Misións Pedagóxicas en outubro de 1933. Este Padroado foi creado por un decreto do Goberno da Segunda República o 29 de maio de 1931. O seu principal obxectivo era levar cultura aos pobos e aldeas máis afastados de España, necesitados dese alimento para fornecer o pensamento crítico e o enraizamento entre a poboación dunha democracia verdadeira.
Dirixidos polo rioxano Manuel Bartolomé Cossío, máis de 600 homes e mulleres integraron aquela Misión -intelectuais, pintores, escritores, mestres, estudantes, veciños?- en moitos casos de forma altruísta, participando segundo podían e facendo aquilo que mellor sabían coa dual idea de achegar a cultura ao medio rural e, á vez, descubrir a riqueza que ese medio gardaba, nunha actitude de labor ilusionante.
Entre as actividades do Padroado podemos citar: o fomento da cultura xeral con Servizo de Bibliotecas (só en Galicia montaron 405); Museo do Pobo (explicaban copias de cadros de pintores españois famosos); Servizo de Cine (películas mudas, do xénero cómico: Charlot, debuxos animados e documentais); teatro (pezas breves e entremeses do teatro clásico español); Coro do Pobo (con cancións tradicionais); Servizo de Música (con audicións comentadas); o Retablo de Fantoches (era un teatro guiñol). Non faltou tampouco A orientación pedagóxica das escolas, dirixida fundamentalmente cara a reciclase e dignificación da figura do mestre de escola, e mesmo a educación cidadá das poboacións rurais (informando aos veciños sobre principios políticos de democracia, sufraxio universal, estrutura do Estado, etcétera).
Pero estas actividades só durarían cinco anos. A rebelión militar de 1936 remataría con esta experiencia educativa innovadora, provocando o inicio da Guerra Civil Española e a caída da II República.
Misións pedagóxicas en Malpica
En agosto de 1933, comezou a Misión Pedagóxica de Galicia, dirixida polo escritor pontevedrés Rafael Dieste. Percorreu con especial atención os pobos da Costa da Morte pola singularidade de seren lugares afastados e con deficiente comunicación. A Malpica chegaron na terceira semana de outubro de 1933. Entre os misioneiros colaboradores estaban o escritor galego Rafael Dieste; o pintor Ramón Gaya; Antonio Sánchez Barbudo, como auxiliar; o estudante Arturo Serrano Plaja; o profesor da Escola Plurilingüe, Sr. Otero Espasandín; o deseñador Sr. Fernández Maza e o escritor Antonio Ramos Varela
Na localidade de Malpica, os misioneiros desenvolveron fundamentalmente tres actividades:
1. O Museo do Pobo. Este servizo incluía explicacións de copias de cadros do Museo del Prado e da Academia de Bellas Artes de San Fernando como Auto de fe, de Berruguete; Retrato do príncipe don Carlos, de Sánchez Coello; Resurrección e Retrato dun cabaleiro, de El Greco; Soño de Xacob, de Rivera; As fiandeiras, Retrato da infanta Margarida e Don Antonio, o Inglés, de Velázquez; A visión de san Pedro Nolasco, de Zurbarán; O neno Deus pastor, de Murillo; Os fusilamentos do 2 de maio, La maja vestida, O Pelele e varias reproduccións dos grabados máis famosos de Goya.
2. Charlas e conferencias. Xiraron fundamentalmente sobre información social, política, economía, instrución democrática e sobre temas de importancia daquel momento. As charlas eran dadas contra a noite, unha vez rematadas as faenas de pesca e as actividades domésticas. A metodoloxía empregada consistía en comezar por motivar aos asistentes facendo referencias históricas sobre o tema a tratar (ben para explicar un cadro, un tema de actualidade ou asuntos de interese nacional e local). Estas actividades adoitaban rematar con lecturas interesantes e recitando os misioneiros romances e poesías para os asistentes.
O galpón da Cerca da casa do Vizconde San Alberto foi o espazo habilitado para as Charlas e para a exposición dos lenzos, complementados estes de cortinas colgantes e macetas con ramos de flores que daban a estancia un reclamo especial decorativo para focalizar o interese da xente de cara a arte pictórica.
3. O Retablo de Fantoches. Era un teatro de títeres no que representaban pequenos sainetes e cómicas farsas. Malpica tivo o honor de ser o primeiro pobo a nivel nacional onde realizaron esta actividade, na rúa principal, fronte a Casa da Santa, acollida por certo con moita curiosidade polos veciños, como se observa na foto testemuña do momento.