Cinco días daban para moito, mais entre a misa e bailar, voaban sen ver xergón
07 ene 2023 . Actualizado a las 05:00 h.Non había intre de descanso nos cinco días do San Xoán. Tampouco importaba durmir de noite nin a sesta de tarde, cando menos a min. Porque de tarde, ao Campo de Pedras Brancas, onde hoxe asenta Facenda, e fronte ás Casas do Cura, así coñecidas e que actualmente perduran igual, e polas costas o actual centro médico, había que ir. Cada gol, un pasodobre, tipo torero, coma El Gato Montés ou Gallito, e entre goles, un caldo de galiña ou Cuarterón en papel de librito. Malia que, algún compañeiro metía o cigarro acceso no peto do pantalón por mor doutro gol dun súpeto córner e, sempre se dixo que, onde hai fume, hai lume. Na memoria quedan as pelotadas de Amadeo e Xusto do Bergantiños C.F., o primeiro, compañeiro de mili e amigo de por vida, finaría o 29 de marzo do 2008.
No concernente aos pasarrúas, cada mañá era parada de obriga nunha das boas casas que aínda a día de hoxe conservan a súa identidade e, como tal, a súa beleza: Casa Ferreiro. Alí, á espera, xa estaba Ramiro, un fan carballés da banda de Corme e bo amigo de meu pai Basilio. Fronte á que hoxe é a Praza de Abastos e comezando a Gran Vía, tiñamos a nosa «estación de mollar a palleta», como se coñece na xerga de gaiteiros e remancheiros/músicos. Coa xerra do seu bo Ribeiro, todos a escanciar unhas cuncas. Malia que para min non tiña un sinxelo boliche e mollaba os beizos! E con nós, Luisiño, aquel mozo de voz atiplada e corazón de ouro, o noso acompañante cotián, un anxo do ceo que humildemente vivía de cortar leña para os veciños.
Que dicir das atraccións, nunca esquecerei aquel xigante cubo en madeira de uns 15 metros de alto, onde uns moteiros poñían a pel de galiña facendo malabarismos ao redor por cubo. O público achegabámonos deica atrás por medo a ser atropelados, pero abraiados vendo como non caían coas motos ladeadas. E non caían! Tómbolas, sobre todo a dos porteños Chano e Chuco; estaribeles de tiro, o martillo/mazo para mozos rexos ata estoupar o petardo na cume do vertical armatoste, o avión, totalmente nun aeroporto cos raís costa arriba e sacando peito adiante e atrás, polo de facerse ver diante da moza; rosquilleiras e churreirías; as lanchitas de toda a vida; xogos do Ratiño coa complicidade dalgún «ghancho» da banda por mor de tanto estarmos xuntos. Xa facían súa aquela frase: «Unha festa sen moinantes, non é festa». E os cantareiros de historias coas últimas novas da comarca ou da España do momento, para vendelas a unha peseta ou un peso da época, segundo fora a novidade.
Os bailes/concerto de volta da misa eran da banda e a pleno sol, menos mal que naquel tempo levabamos gorra/viseira con funda branca. A verbena do santo patrón, coas principais orquestras da época: Satélites (1938) con Pucho Boedo e a súa media hora de música de Glenn Miller e Pérez Prado. Logo os Trovadores (1953), a orquestra atracción da época con Alvarito, Dandy de Ébano, José L. del Mar, Pepe Marqués e o violinista e culto presentador, Pucho Portela. Os melómano/seareiros de ámbalas dúas non pestanexaban, porfiando cal delas era a mellor. O palco sen toldo e lucindo a noite estrelada con seis lámpadas de 200 vatios. Os altavoces/bucinas, pendendo en balcóns e árbores do xardín. Recordo con nostalxia mentres bailaba cunha bela rapaza, ao director de Satélites, Manuel Otero Mariñas, Manolito, baixar a escoitar ao pé das árbores o son da súa máis famosa orquestra. Moi feble, pouco tardaría en falecer. Bo amigo de meu pai Basilio, como Alfonso Saavedra dos Trovadores, que naquel tempo pasaban os veráns alternando na redonda ou na mesma Coruña.
E o mesmo ca un mozo calquera, saía porta para fóra, ben peiteado, perfilado e zapatos de boscal, berraba a peito rexo: «Mamaíña, vou para festa». Malia que á mañá seguinte, todo esmirrado e sen durmir, contestaba chegando á casa a quen lle preguntaba: «Ou Manoliño, de onde vés ho?». «Veño da festa, oíu», dicía caendo de sono e sen termar de seu. Pois o mesmiño me pasaba a min con tanta ledicia. E era un barbilampiño!
Cinco días daban para moito, mais entre misa e procesión, e bailar un arrimado na praza do mercado, voaban sen ver xergón. Así que meus, con nostalxia hoxe dedico estas lembranzas aos da miña xeración: O San Pedro está á porta / e el ten a chave do ceo / non lla peche a San Xoán / que para el é un irmán. O fiúncho e as espadañas / irtas fican nos balcóns / vamos darlle a arrancadeira / na beira do noso Anllóns. Brincando unha muiñeira / cun aghrú nós brindaremos / despedindo ao patrón, no bosque de don Añón.