FIOT | Crítica teatral | Programa de sala | «[O ritmo lento e adormecido» desaparece a medida que chega o desenlace, que resulta sorprendente», escribe José María de la Viña
04 nov 2019 . Actualizado a las 22:32 h.Hoxe vin unha andoriña. Xúrovolo! Como tódolos venres, saín camiñar, e de súpeto pasoume por riba unha andoriña. Pero non marcharan xa? Estamos en outubro. Igual que elas (pensei) anuncian a primavera cando aparecen, de igual xeito comeza o FIOT (Festival Internacional de Outono de Teatro), como o principio do outono.
Xa vedes que axiña pasa o tempo; outra vez aquí, de novo reunidos os incondicionais do teatro. As noites do FIOT son momentos de maxia pura nas que nos mergullamos en cada sesión. Noites de emoción que enchoupan, marabillosamente, os nosos pensamentos. Porque somos unha especie gregaria: precisamos dos demais, gústanos saber, coñecer; amamos as historias desde o principio dos tempos. Historias de relatos, de outros como nós. E así, xuntámonos na habitación máxica do Salón de Actos do Pazo da Cultura, como antonte nos congregabamos ó carón do lume da lareira, onde outros humanos nos alimentan con narracións e fantasías. Somerxidos nesa atmosfera, latexan os nosos corazóns, conmovidos, perturbados, emocionados polo que vimos de ver, de escoitar, de sentir.
O noso FIOT está a medrar. Xa vai sendo coñecido no mundo da farándula. De preguntar «onde queda Carballo?», pasamos a «imos a representar a Carballo». Hai moita, moita xente empeñada en que este xa mozo, o FIOT, saia adiante; e facer deste adolescente un ser maduro e notable. Abofé que se conseguiu. Parabéns ós artífices de tal xesta. Parabéns ó público que o goza.
E principiamos esta tempada, con nada menos que unha obra de Shakespeare, Medida x Medida, dentro das menos coñecidas do mestre británico, e versionada polo meu admirado Quico Cadaval. Baixo un decorado sobrio, sinxelo e escuro, pero que fai destacar as figuras da escena, dá comezo esta peza. Vén sendo un tópico que vos diga, desde aquí, que o recinto do Pazo estaba ateigado de xente.
E sábado [por onte], de novo coa mesma obra, que enceta o seu andar, no FIOT deste ano. No inicio da obra, silenciado xa o patio de butacas, ábrese o pano, cun apaño musical ben iluminado e ben artellado por un grupo do elenco, cantando a capela unhas estrofas axeitadas ó contido do que imos ver. Agradécese moito, concordaredes comigo, a música en directo: de instrumentos e de voces. Durante a representación, volverán aparecer en determinados momentos, nos que a música enche uns ocos, entre escenas, e avisa do que vai vir.
Contáballe a Santi Romay estes días que, dentro do abano de valores que máis teño por costume ter en conta, como espectador e crítico, son a interpretación e o ritmo. Sen menoscabo doutros méritos, como a iluminación, a montaxe escénica, a música, o colorido, o vestiario... A min eses dous que dixen, son os que máis me impresionan. E cando falo de interpretación, refírome non só ó que é capaz de facer cada un ou cada unha, senón que penso ademais no comportamento interpretativo de quen non está a falar, nese momento. Aínda que non teñas o protagonismo, todo o elenco, no escenario, debe estar interpretando como nun entorno natural, que non se reduce a estar atento e mirando para o que fala: bebes dun vaso, sónaste co pano, enredas con algo, pasas as páxinas dun libro, medio interrompes... Todo coa maior naturalidade do mundo mundial. Neste eido chámame a atención o ben facer de Evaristo Calvo, de Santi Romay e de Víctor Mosqueira, estes últimos de mellor ver para min, respecto doutras interpretacións anteriores. Que me desculpen os demais se non os menciono desta vez. Eles foron os que salientaron máis.
E no tocante ó ritmo, confeso que ó principio pareceume lento e adormecido; se cadra por estar vendo unha obra de teatro cunhas claves propias dos séculos pasados. De aí que haxa, por momentos, declamacións ampulosas que esmorecen a atención, por demasiado longas. Mais todo iso desaparece, como unha brétema densa, a medida que chegamos ó desenlace, que resultou, pois, redondo, sorprendente de lealdades, honras e valores da época. En conclusión disto, a peza adoece dun ritmo irregular, suavizado polas intervencións musicais, e a arte dalgúns dos intérpretes.
As obras de teatro son como flores da cultura, que atraen a nosa atención, con maior ou menor intensidade. Especialmente pola admiración e emoción que espertan en nós. Toda obra debe ensinar, entreter, divertir e facer pensar. Velaí tedes catro xemas que hai que ter en conta, nunha ou outra medida (falando de medidas), nas nosas valoracións.
Finaliza deste xeito este estreo de Quico Cadaval que deixou nos nosos corpos un aquel de doce e morno encanto das cousas ben feitas. Grazas por tal noite a todos e todas: seguiremos contando historias. Boas noites, miñas donas, meus señores.